سیدمهدی موسوی شهیدی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
ابراهیم علمدارنژاد - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

خلیج فارس یکی از مهم ترین مناطق جهان محسوب می گردد. این منطقه دارای اکوسیستم خاص و حساسی است و عدم توجه به محیط زیست آن می تواند تهدیدات زیست محیطی برای جانوران و گیاهان آبراه خلیج فارس به وجود آورد. در حال حاضر وجودشرایط خاص زیست محیطی و بهره برداری هایی که از این محیط و منابع خلیج فارس میشود این منطقه به شکل مستمر در معرض خطراتی است که اهمیت خاصی دارد. بنابراین شناسایی چالش های محیط زیست در منطقه خلیج فارس و ارائه راهکار در راستای مدیریت این چالش های به صورت یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. این پژوهش با شیوه توصیفی – تحلیلی در صدد بررسی مهم ترین چالش های زیست محیطی و ارائه راهکار در راستای مدیریت محیط زیست می باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که کمبود شدید آب در منطقه، آلودگی دریا، نشت نفت، تخلیه فاضلاب ها و زباله ها و پساب های صنعتی، ساختن جزایر مصنوعی، هیدروکرین های کلره و آلودگی های زیست محیطی دستگاه های آب شیرین کن مهم ترین چالش های زیست محیطی در خلیج فارس محسوب می گردد. همچنین مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی، راهکارهای حفاظتی، تقویت و اعمال معاهده های ملی و منطقه ای، ظرفیت سازی، ارتقاء آگاهی عمومی، اشتراک اطلاعات و ایجاد شبکه، همکاری با سازمان های غیر دولتی، همکاری بین سازمان های منطقه ای و بین المللی، هماهنگی در مصوبات قانونی، کسب فن آوری جدید مقرون به صرفه پایشی، مهار و مدیریت نشت های نفتی، مهار منابع آلودگی خشکی – منشایی، مهار، لایروبی، فعالیت های احیای اراضی و تغییر شکل سواحل و ایجاد سیستم اطلاعات زیست محیطی به عنوان اولویت ها و راهکارها در راستای کاهش چالش های مطرح گردیده است. به نظر می رسد که توجه به مسائل زیست محیطی در روابط کشور ها و همچنین سازمان های درون منطقه ای و مشارکت تمام کشورها در راستای مدیریت چالش ها به صورت یک اصل مهم می باشد.

محیط زیست، چالش ژئوپلیتیک، خلیج فارس.