داریوش بابایی - مدیر گروه دکتری حقوق واحد یاسوج دانشگاه آزاد اسلامی
محمد رستمی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی واحد یاسوج دانشگاه آزاد اسلامی

در رابطه با موقعیت های قراردادی اگر شخص زمینه های بهره برداری از فرصت رو فراهم کرده باشد و قرار گرفتن در آن فرصت دارای ارزش باشد می توان گفت محروم کردن وی باعث مسئولیت قراردادی ناشی از، از دست دادن فرصت می شود. اگر احتمال از دست دادن فرصت فرصت جدی و واقعی باشد، اکثرا جبران خسارت به عمل می آید. در پذیرش نظریه از دست دادن فرصت از دو جهت تردید و شبهه وجود دارد. اول از جهت تحقق ضرر، یعنی واقعا معلوم نیست که خسارتی وارد شده باشد چون تحقق منفعت قطعی نیست. دوم از جهت رابطه سببیت، که در وجود رابطه سببیت بین خسارت و فعل زیان بار تردید وجود دارد. برای حل مسئله چنین استدلال می شود که صرف از دست دادن فرصت ضرر مستقل محسوب می شود و عدم جبران آن بر خلاف انصاف است و از طریق تعدیل در مفهوم سببیت و استفاده از احتمالات سعی در جبران آن می شود. این مسئله هم در مسئولیت غیر قراردادی و هم در مسئولیت قراردادی مطرح شده است. در فقه و حقوق داخلی صریحا مطلبی در این مورد نیست. ولی در فقه در مواردی جبران خسارت ناشی از عدم النفع و همچنین بخت رسیدن به منفعت در مواردی چون مضاربه در نظر گرفته شده و در حقوق موضوعه نیز در عقودی مانند مضاربه و جعاله این مسئولیت پذیرفته شده است.

تضییع و از دست دادن فرصت، اجتناب از ضرر، جبران خسارت