صدیقه تام - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته مهندسی نفت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد
مهدی رضوی فر - مدرس، بخش مهندسی نفت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد

با توجه به رشد جمعیت جهان و نیاز به انرژی، به کارگیری روش های نوین ازدیاد برداشت جهت تولید بهینه از مخازن نفتی ضروری است. روش های حرارتی ازدیاد برداشت نفت هر چند نتایج موفقی از خود نشان داده اند؛ ولی در مخازن تحت رانش آب، مخازن دارای شکاف های عمودی و نیز مخازن دارای تخلخل یا هدایت گرمایی پایین کاربردی ندارند و در برخی موارد با اتلاف حرارت زیادی مواجه هستند و یا در برخی موارد از لحاظ اقتصادی به صرفه نیستند. در چنین مواردی یکی از روش های جایگزین، استفاده از فرآیند VAPEX است؛ که در آن از بخار حلال های هیدروکربنی جهت کاهش گرانروی نفت سنگین استفاده می شود. در این عملیات نفت رقیق شده تحت اثر نیروی ثقلی به داخل چاه های تولیدی رانده می شود. مکانیسم اصلی رقیق شدن نفت در این فرآیند پدیده نفوذ است. از آن جایی که پدیده نفوذ زمان بر است، به دلیل بازیافت اولیه کم و دبی تولید کمتر در مقایسه با سایر روش های حرارتی کاربرد این روش با محدودیت هایی مواجه شده است. به همین جهت به منظور بهینه سازی و افزایش راندمان تولید، تحقیقاتی انجام شده که در آن تاثیر انتخاب حلال بهینه، نحوه قرارگیری چاه ها، تاثیر دبی تزریق و تاثیر حرارت در جهت بهبود راندمان ازدیاد برداشت عملیات VAPEX در مخازن مورد بررسی قرار گرفته است. این عملیات می تواند راندمان تولید نهایی درحدود 75 % نفت درجا را داشته باشد و همچنین دارای قابلیت استفاده از گازهای گلخانه ای و تزریق آن به داخل مخزن جهت ارتقاء خواص نفت سنگین است؛ که تاثیرات پایین زیست محیطی از امتیازات آن محسوب می شود.

ازدیاد برداشت نفت، نفت سنگین، تزریق گاز، تزریق گاز هیدروکربنی، کاهش گرانروی نفت