ریحانه فلاح کرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک نجومی، دانشکده فیزیک، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مجید وظیفه دوست - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
یوسفعلی عابدینی - دانشیار گروه فیزیک، دانشکده فیزیک، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
نادر پیرمرادیان - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

تابش خورشیدی یک پارامتر اصلی برای درک بهتر از اقلیم و فرآیندهایی است که درون آن اتفاق می افتد. بررسی تغییرات تابش خورشیدی در سطح زمین در برآورد اثر تغییرات اقلیمی بر روی پارامترهای آبی (تبخیر تعرق، تغییرات رطوبتی خاک، نیاز آبی) و توازن انرژی جو نقش مهمی ایفا می کند. در این پژوهش، تغییرات زمانی و مکانیتابش فرودی طول موج کوتاه در سطح زمین حاصل از مدل جهانی همسان سازی داده GLDAS در حوضه آبریز دریای خزر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از اعتبار سنجی داده های GLDAS حاکی از تطابق خوب این داده ها با داده های تابش خورشیدی ایستگاه زمینی پایش اقلیم در مناطق مرطوب در دانشگاه گیلان R2=0/83 بود. نتایج بررسی روند تغییرات شدت تابش که برای یک دوره 30 ساله و با استفاده از آزمون های روند من کندال و ناپارامتریک سنس بصورت زمانی مکانی صورت گرفت، نشان داد که روند تغییرات تابش ورودی مثبت بوده و شدت افزایش تابش در مناطق شرقی و جنوبی حوضه خزر بیشتر است. بخش عمده ای از روند مشاهده شده می تواند ناشی از تغییر در وضعیت ابرها باشد

اقلیم، تابش خورشیدی، GLDAS ، من کندال