مرتضی طحان - گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
محمد آزادی - گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

در طول دهه های گذشته و با گسترش شهرها، استفاده از فضاهای زیرسطحی به عنوان یکی از جذابترین گزینه های موجود در حل مسائل شهری مطرح بوده است. استفاده از فضاهای زیرزمینی در زمینه گستره وسیعی از مسائل ومعضلات شهری به کار گرفته شده است. از این جمله استفاده از فضاهای زیرسطحی جهت حل مسائل ترافیکی )ماننداحداث تونلهای شهری، قطار شهری و زیرگذر در معابر پر تردد( به همراه انتقال شبکه های خدماتی و تاسیسات شهری به ترازهای زیرسطحی شهرهاست. با افزایش استفاده از فضاهای زیرسطحی، ناگزیر از حفاری در مجاورت سازه های ساخته شده و یا در حال احداث خواهیم بود. در چنین پروژه هایی ارزیابی اندرکنش بین تونل مترو و سازه های خاص موجود و ارائه راهکارهای مناسب جهت عبور ایمن از مجاورت آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.با آغاز عملیات حفاری خط A 8 تونل مترو قم، دستگاه + متروی شهر قم در سال 1390 ، در کیلومتراژ تقریبی 700+8حفاری از کنار پایه شمع های مونوریل عبور میکند. با توجه به عبور تونل از فاصله حدود 1 متری پایه شمع مونوریل لازم است که تاثیر عبور تونل بر زون خاکی محل قرارگیری شمع های منوریل مورد بررسی قرار گیرد. در مقاله حاضر به بررسی اثر حفاری تونل بر پایه شمع های مونوریل پرداخته شده است. نتایج مدل سازی با مشاهدات و اندازه گیری های ابزار دقیق در محل همخوانی دارد و نشست های پیش بینی شده ناشی از عبور دستگاه حفاری از مجاورت شمع ها مشابه نتایج قرائت شده از نصب ابزار دقیق در محل تقاطع است.

اندرکنش شمع، تونل، روش المان محدود، مدلسازی سه بعدی