محمد رضا بیضاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
علیرضا دانش پور - استادیار گروه معماری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.

خلاقیت عضو ناگسستنی هر هنر و هنرمندی است. از سوی دیگر جرقه تشکیل تمام دانشها و علوم فنی با عاملی به نام خلاقیت بوده است. از آنجاییکه معماری ترکیبی از هنر و فن است، لذا خلاقیت نقش بسیار مهمی در آن دارد. سالها قبل این تفکر وجود داشت که خلاقیت امری ذاتی است و به شیوه اکتسابی قابل دریافت نیست. در این نوع تفکر تبدیل شدن به یک هنرمند یا معمار حاذق تابع ذات و شانس بوده و در اصل آموزش، مشاهده، پرسوجو و غیره نقشی در آن نداشتهاند. امروزه اما محققان معتقدند خلاقیت نیز مانند بسیاری دیگر از استعدادها تاحدزیادی میتواند اکتسابی بوده و از طریق برنامه ای هدفمند و منسجم به دست آید. خلاقیت را میتوان یافتن راه حلی جدید برای حل یک نیاز یا مشکل دانست. اگرچه تعریف آن میتواند بسیار متنوع و گوناگون باشد. در زمینه خلاقیت و نوآوری، معماری یکی از پیشگام ترین هنرها بوده به طوریکه میتوان ادعا کرد هر پروژه معماری چه کوچک و چه بزرگ در هر نقطه جهان چالشی است که معمار با خلاقیت خود به آن پاسخ می گوید. برای موفقیت در یک جریان آموزش طراحی باید دانشجویان را در فرآیندی خلاق قرار داد. در این صورت از طریق طراحی، به شکل یادگیری و فعالیت های سازنده، موثر و پربازده، ارزشهایی را ایجاد کرده و گسترش داده ایم. دسترسی به این طرح ارزشی، نیاز به روشهای تفکر طراحی دارد. باتوجه به اینکه آموزش طراحی معماری امری چالش برانگیز است که به عوامل زیادی از جمله خلاقیت و تفکر طراحی وابسته است در این مقاله تلاش شده است که دو مقوله خلاقیت و تفکر در آموزش طراحی معماری به تفصیل بیان شود و نشان می دهیم که فرآیند خلاقیت و تفکر طراحی چیست و نقش این دو در طراحی معماری چگونه است و در مواجه ه با مسائل طراحی چگونه در مساله گشایی تاثیر خواهند داشت و درنهایت راهکارهایی برای معماران در اجرای ایده ها و تصمیم گیری هایشان ارائه میگردد.

معماری؛ خلاقیت؛ تفکر؛ طراحی.