فاطمه نظری - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی، دانشکده علوم دانشگاه ملایر، ایران
موسی رسولی - دانشیار، گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ایران
معصومه ملکی - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه ملایر، ایران

انگور (Vitis vinifera L.) ترکیب های پاداکسنده (آنتی­اکسیدان) بسیار سودمندی برای انسان دارد. متاسفانه اغلب ترکیب های پاداکسنده مانند فلاونوئیدها در هنگام رسیدگی انگور کاهش می­یابد. در این زمینه بررسی تیمار محرک (الیسیتور)هایی برای افزایش این ترکیب ها در هنگام مصرف لازم است. در این تحقیق تاثیر تیمار اسید سالیسیلیک در سه غلظت 0(شاهد)، 1/0 و 1 میلی­مولار به صورت محلول­پاشی روی برگ و میوه دو رقم انگور­ شاهانی (رنگ حبه سیاه) و­ فخری (رنگ حبه سبز) در دو مرحله غورگی و رسیدگی رشد میوه بررسی شد. شاخص تشخیص مرحله غورگی میزان اسیدیته و اندازه حبه و مرحله رسیدگی، آبدار و شیرین بودن حبه­ها بود. این بررسی در سال 1392 روی تاک­های واقع در باغ مرکز تحقیقات انگور ملایر انجام شد. تاک­های مورد آزمایش ده ساله و نظام پرورشی آن ها به صورت کشت ردیفی و روش آبیاری قطره­ای بود. این آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی (CRD) با هفت تیمار و سه تکرار بود. نتایج نشان داد، بیشترین میزان کاروتنوئیدها در مرحله غورگی در پوست میوه رقم ­ شاهانی و ­ فخری تیمارشده با غلظت 1/0 میلی­مولار اسید سالیسیلیک به ترتیب با مقادیر 65/73 و 94/69 میلی­گرم بر گرم وزن تر بود. نتایج مقایسه دو مرحله رشدی همچنین نشان داد، بالاترین میزان آنتوسیانین­ها در مرحله رسیدگی در پوست میوه و برگ رقم ­ شاهانی تیمارشده با غلظت 1/0 میلی­مولار اسید سالیسیلیک به ترتیب با مقادیر 21/3 و 343/2 میلی­گرم بر گرم وزن تر بود. در سنجش میزان فلاونوئید کل نیز مشاهده شد، اثر افزایشی غلظت 1/0 میلی­مولار اسید سالیسیلیک بر میزان فلاونوئید کل برگ و همه قسمت­های میوه (به جز بذر) هر دو رقم­ شاهانی و ­ فخری در مرحله رسیدگی موثرتر بود. تیمار اسید سالیسیلیک همچنین میزان فعالیت پاداکسندگی بیشتر قسمت­های هر دو رقم را در مرحله غورگی با غلظت 1/0 میلی­مولار و در مرحله رسیدگی با غلظت 1 میلی مولار به طور موثری افزایش داد.این نتایج نشان داد، استفاده از مواد رایجی مانند اسید سالیسیلیک می­تواند ویژگی پاداکسندگی انگور را به هنگام رسیدگی به شدت افزایش دهد.

انگور, رسیدگی, فعالیت پاداکسندگی, فلاونوئید