محمد امیریان مجرد - دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد رضا حسندخت - استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
وحید عبدوسی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
سیدعلی طباطبائی - استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

به منظور بررسی تاثیر شوری بر برخی ویژگی های ریخت شناختی (مورفولوژیک) و فیزیولوژیک توده­های شلغم ایرانی آزمایشی گلخانه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شوری آب در چهار سطح (0، 60، 120 و 180 میلی­مولار کلرید سدیم) و عامل دوم 15توده­ شلغم ایرانی بود. نتایج نشان داد، تنش شوری میزان وزن تر و خشک شاخساره (63 و 33 درصد)، وزن تر ریشه غده­ای (86 درصد)، سبزینه (کلروفیل) a و b (52 و 5/37 درصد)، پتاسیم برگ و ریشه (2/33 و 2/31 درصد) را کاهش و میزان سدیم برگ و ریشه غده­ای را افزایش (84 و 3/90 درصد) داد. نتایج اثر متقابل شوری و توده نشان داد، توده­های مشهد، یزد و بیرجند بیشترین کاهش میزان پرولین (71، 5/64 و 6/61 درصد) و توده­های مهریز و کرمانشاه کمترین کاهش سبزینه a (22 و 3/32 درصد) در شوری 180 میلی­مولار نسبت به شاهد را داشتند. سبزینه a و b با وزن تر (**8/0 و **72/0) و خشک اندام های هوایی (*73/0 و *68/0) همبستگی مثبت داشت. پرولین نیز به ترتیب با سدیم و پتاسیم برگ همبستگی مثبت و منفی (*43/0 و *42/0-) داشت. پتاسیم و سدیم ریشه همبستگی منفی (**88/0-) و معنی­داری با هم داشتند. نتایج همچنین نشان داد، توده­های شلغم ایرانی به تنش شوری واکنش­های متفاوتی نشان می­دهند و از یون­های پتاسیم و سدیم می­توان به عنوان شاخص انتخاب توده­های متحمل به شوری در شلغم استفاده کرد.

پرولین, سطوح شوری, عملکرد, فیزیولوژی