وهب اسدی - دانشجوی دکتری پژوهشکده ملی انگور و کشمش دانشگاه ملایر
موسی رسولی - استادیار، گروه فضای سبز، دانشکده کشاورزی دانشگاه ملایر
منصور غلامی - استاد، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی، همدان
معصومه ملکی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم دانشگاه ملایر

تنش کم آبی از مهم­ترین محدودیت­های تولید محصولات کشاورزی در جهان و کشور  ایران است.  آگاهی از سازوکار واکنش رقم های انگور در تنش خشکی می­تواند تاکداران و پژوهشگران را در انتخاب رقم مناسب برای کشت و تعیین نژادگان (ژنوتیپ)­های انتخابی برای برنامه­های بهنژادی یاری کند. به همین منظور پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار در سال­های 1395-1394 در شرایط گلخانه­ای برای بررسی تاثیر تغییرپذیری پتانسیل آب خاک بر صفات فیزیولوژیکی و ریخت شناختی (مورفولوژیکی) چهار رقم انگور بومی و غیربومی انجام شد. تیمار­­ها شامل چهار رقم انگور (عسکری، خلیلی، چفته و پرلت) و سه سطح تنش خشکی شامل پتانسیل آب خاک در محدوده 2/0- (شاهد)، 7/0- و 2/1- مگاپاسکال بودند. صفات اندازه­گیری شده شامل نسبت وزن خشک به سطح برگ (LMA)، میزان پایداری غشای یاخته ای، سبزینه (کلروفیل)، پرولین، پروتئین کل، کربوهیدرات­های محلول، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، میزان مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) بود. بنا بر نتایج این پژوهش همه سطوح تنش و نوع رقم در سطح 1 درصد تاثیر معنی­داری بر صفات اندازه­گیری شده داشتند. با افزایش سطح تنش، پرولین (21 تا 38 درصد)، مالون دی آلدئید (50 تا 70 درصد)، کربوهیدرات­های محلول (55 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (37 تا 54 درصد) و پراکسیداز (13 تا 17 درصد) افزایش یافت و محتوای آب نسبی برگ (6/5 درصد) و پروتئین­های محلول کل (19 تا 39 درصد) کاهش پیدا کرد. به طورکلی نتایج نشان داد، رقم های چفته و خلیلی پتانسیل بالاتری برای تحمل شرایط تنش خشکی را نسبت به رقم های پرلت و عسکری داشتند.

آنزیم های پاداکسنده, تنش خشکی, پایداری غشای یاخته ای, مالون دی آلدئید, نسبت وزن خشک به سطح برگ