معصومه لایق حقیقی - کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
معظم حسن پور اصیل - استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
بهلول عباس زاده - استادیار، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

در این پژوهش صفات مورفولوژیک درمنه دشتی برداشت شده از سه نقطه رویشگاه طبیعی دارای خاک متفاوت، از 35 کیلومتری شمال قم در مرحله گل دهی کامل شامل: ارتفاع گیاه، شمار پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، طول و وزن ریشه، میزان قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر، آهن و درصد اسانس اندازه گیری و مقایسه شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، بین نقاط برداشت در سرشاخه گل دار، وزن ساقه، وزن ریشه، وزن کل ماده خشک، قندهای محلول، پرولین، سبزینه (کلروفیل) کل، سبزینهa، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلر، سبزینه b و کلسیم اختلاف آماری معنی دار مشاهده شد. مقایسه میانگین نمونه ها نشان داد که حداکثر عملکرد سرشاخه گل دار 3/48 گرم بر بوته، وزن سرشاخه کل 5/173 گرم بر بوته، وزن ریشه 2/70 گرم بر بوته و وزن کل ماده خشک 6/243 گرم بر بوته و حداکثر درصد اسانس 75/0درصد بود. حداکثر قندهای محلول 68/0 میلی گرم بر لیتر، پرولین 17/1 میلی گرم بر لیتر، سبزینه کل 81/0 میلی گرم بر لیتر، سدیم 8/8 پی پی ام، پتاسیم 7/15 پی پی ام، منیزیم 7/4 پی پی ام، کلسیم 86/22 پی پی ام و کلر 2/35516 پی پی ام بودند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که قندهای محلول با پرولین و کلر همبستگی مثبت معنی دار داشت و با سبزینه کل، سبزینه a و سبزینه b همبستگی منفی معنی دار داشت. پرولین با کلر (**82/0=r) همبستگی مثبت معنی دار داشت. نتایج نشان داد که درمنه دشتی گیاهی متحمل به شوری کم بوده و با افزایش اسمولیت های تنظیم کننده، نسبت به شوری تحمل نشان داده و عملکرد اندام های هوایی با افزایش شوری به شدت کاهش می یابد.

درمنه دشتی, پرولین, قندهای محلول, عنصرهای کانی, ICP