شیرین دیانتی دیلمی - استادیار، گروه باغبانی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
محسن کافی - استاد، گروه مهندسی و علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
سید علیرضا سلامی - استادیار، گروه مهندسی و علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

برای بهینه سازی جوانه­زنی بذر ارکیده خربقی معمولی، از دوازده سطح تیمار مختلف قندی (ساکارز، فروکتوز، گلوکز و دو ترکیب از قندهای فروکتوز و ساکارز) به همراه دو سطح تیمار نیتروژن آلی (2 گرم در لیتر پپتون) در محیط کشت فاست استفاده شد. نتایج نشان داد تیمارهای قندی ترکیب 2 فروکتوز-­ساکارز (H12)، 10 گرم در لیتر ساکارز (H8)، 20 گرم در لیتر گلوکز (H2) و ترکیب 1 فروکتوز-­ساکارز (H11) بدون اختلاف معنی­دار به ترتیب بهترین تاثیر را بر درصد جوانه­زنی و تیمارهای ترکیب 1 و 2 فروکتوز-ساکارز (H11 و H12) بهترین تاثیر را در رشد پداژه نما­ها داشتند. تیمارهای ترکیب 2 فروکتوز- ساکارز، 20 گرم در لیتر گلوکز و 10 گرم در لیتر ساکارز (H12P2، H2P2 و H8P2) که همگی 2 گرم در لیتر پپتون داشتند، بهترین ترکیب برای جوانه­زنی ناهمزیست بذر (به ترتیب با میانگین جوانه­زنی 6/79درصد، 6/74درصد و 2/71درصد) بودند. تیمار 30 گرم در لیتر ساکارز (H10P2) بهترین ترکیب برای رشد پداژه نما­ها (3/17میلی­متر) بود. در مجموع می­توان گفت نوع قند و مواد آلی بر درصد جوانه­زنی بذر به صورت ناهمزیست و نیز بر رشد بعدی گیاهچه­های پداژه نمای این گونه تاثیر معنی­دار دارند. بنابراین می­توان با استفاده از ترکیبی مناسب از آن ها درصد جوانه­زنی و رشد گیاهچه­های این گونه را بهبود بخشید.

ارکیده بومی ایران, پپتون, ثعلب خاکروی, رشد پداژه نما, کشت درون شیشه ای, کربوهیدرات (قند)