فاطمه کنشلو - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیتوشیمی
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
هاشم کنشلو - استادیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
محمدعلی علیزاده - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

جنس آنتمیس متعلق به تیره کاسنی و 23 گونه بومی در ایران دارد که اندام هوایی گونه های آن حاوی اسانس و دارای ارزش دارویی می­باشند. برای بررسی ترکیب ها اسانس Anthemis pseudocotula  بذر نه جمعیت از مناطق مختلف گرد آوری و در ایستگاه تحقیقات البرز کشت شد. در مرحله گلدهی از سرشاخه های گلدار نمونه تهیه و با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. برای شناسایی ترکیب اسانس ها از دستگاه فام­نگار گازی استفاده شد. نتایج نشان داد که بازده اسانس بین جمعیت ها بین 2/0 در زنجان تا 03/0 درصد در گلستان1 متغیر است. 32 ترکیب در هشت جمعیت شناسایی شد که در جمعیت ها متفاوت بودند. از مهم ترین ترکیب ها می توان به بتا-توجون (به ترتیب گلستان2، گلستان3، تهران، یزد، بوشهر و گلستان1 برابر 9/62، 36، 1/33، 1/26 ، 4/20 و 9/13 درصد)، سیس-بتا-فارنزن (به ترتیب بوشهر، جمعیت 29717، یزد، گلستان3، زنجان، تهران و گلستان1 برابر 1/38، 9/21، 16، 7/15، 4/14، 3/13 و 2/12 درصد) و کاریوفیلن اکسید (به ترتیب یزد، گلستان1 و 29717 برابر 4/20، 1/20 و 7/17درصد) نام برد. شماری از ترکیب های خاص یک جمعیت بوده به طوری که ترکیب های میرسن، سیس-بتا-اسیمن، دی هیدرو کاروئول، میرتنول و هومولن اپوکساید در جمعیت زنجان، کامفور در گلستان، (ای-ای) آلفا- فارنزن در بوشهر و 1, 8 – سینئول در جمعیت های گلستان 2 و زنجان دیده شد. نتایج تجزیه خوشه ای هشت جمعیت را به سه دسته تقسیم کرد. جمعیت زنجان با درصد بالای آلفا-ترپینئول و میرسن در یک دسته و دیگر جمعیت ها به دلیل مقادیر متفاوت بتا-توجون، سیس-بتا-فارنزن، کاریوفیلن اکساید و بتا-پینن در گروه های دیگری قرار گرفتند. 

بابونه شیرازی, ترکیب های اسانس, جمعیت, سرشاخه گلدار