علیرضا وثوقی امیری - کارشناسی ارشد مدیریت شهری دانشگاه تهران

برنامه ریزی تغییرات کاربری زمین شهری همواره به دلیل انتخاب کاربرد اراضی شهرها و ساختار فضایی شهرها از یک جهت و تعیین ارزش اقتصادی قطعات از جهت دیگر، مهم ترین قدم در فرایند شناخت و تدوین ا سناد برنامه ریزی شهری به شمار می آید. برنامه ریزی کاربری زمین شهری، ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت ها و عملکردهای شهری براساس خواسته ها و نیازهای شهروندان صورت می گیرد که به دلیل پیچیدگی های ماهوی آن و وجود رقابتهای اقتصادی و نزاع سیاسی در فرآیند ونتایج آن قاعده های نظریه ی بازی هادرآن صادق است. در تمام تاریخ حیات برنامه ریزی شهری، آنچه که به عنوان طرح پیشنهادی کاربری، تراکم و.. ارائه در اسناد ارائه می شد، با آنچه که در واقعیت بر اثر جریان های اقتصادی و اجتماعی حاکم بر اجتماع به وقوع می پیوست، متفاوت بود. تغییرات دیدگاه و اندیشه های شهرسازی چند دهه اخیر و به تبع آن برنامه ریزی تغییرات کاربری زمین، باعث شده تا نیاز به این ضرورت مفهومی، ملموس تر و راهکارهایی نیز برای بهبود آن ارائه شود. در دنیای رقابتی امروز، بسیاری از حکومت های محلی در راستای یافتن جایگاهی شایسته، به دنبال تعریف و بهره برداری از مزیت های رقابتی خود هستند. در برنامه ریزی کاربری زمین، برنامه ریزان در کنار سایر عوامل موثر بر توسعه از جمله مدیران، صاحبان کسب و کار، توسعه دهندگان و شهروندان معمولی به نحوی در این فرآیند تاثیرگذارند. این فرآیند پیچیده نیازمند شناسایی دقیق عاملان زمینه و کنشگران متعدد است. بنابراین در این پژوهش تلاش بر این است تا در ابتدا به مفهوم مولفه های مهم در زمینه تغییرات کاربری اراضی بپردازد و سپس اهداف، فرآیند و نیز ابعاد و فرآیند تغییرات کاربری با تکیه بر مطالعات منابع بپردازد.

تغییرات کاربری، کنشگران شهری، ساماندهی مکانی و فضایی، فرآیند تغییر کاربری