جواد بذرافشان - عضو هیئت علمی/دانشگاه تهران
سمیه حجابی - دانشگاه تهران
آیدا هاشمی نسب - دانشگاه تهران

هدف از این مطالعه مقایسه فراوانی های انتقال و فراوانی های غیر شرطی خشکسالی در شرایط تغییر اقلیم آینده با شرایط اقلیم فعلی در دو اقلیم حدی ایران (بندر انزلی و بوشهر) می باشد. ریزمقیاس نمایی شرایط اقلیم آتی بر مبنای مدل LARS-WG در دوره آماری 2100-2056 به انجام رسید. دوره پایه مطالعه در هر دو ایستگاه، دوره 2005-1956 انتخاب شد. سپس، شاخص بارندگی استاندارد تعدیل شده در سه مقیاس زمانی شامل 3 ماهه، 6 ماهه و 12 ماهه در دوره های فعلی و آتی محاسبه و طبقه بندی گردید. به منظور مقایسه فراوانی های انتقال در دوره آتی با دوره پایه لازم بود تا وابستگی فراوانی های انتقال به مقیاس زمانی خشکسالی و شرایط اقلیمی بررسی شود. این کار به کمک مدل های لوگ-خطی چهار بعدی صورت گرفت و بهترین ساختار مدل لوگ-خطی با استفاده از روش حذف پس-رو تعیین شد. بر مبنای مدل بهینه لوگ-خطی ماتریس فراوانی های مورد انتظار محاسبه شد. آزمون نسبت بخت ها برای مقایسه فراوانی های انتقال طبقات خشکسالی در دو حالت، یکی در شرایط تغییر مقیاس زمانی خشکسالی و دیگری، در شرایط تغییر اقلیم آینده اجرا گردید. نتایج تحقیق حاکی از افزایش معنی دار فراوانی های انتقال در ایستگاه بندر انزلی (انتقال از طبقه خشکسالی شدید به غیر خشکسالی و بالعکس) و کاهش معنی دار در ایستگاه بوشهر (ماندگاری در طبقه خشکسالی شدید) بود. از نظر فراوانی های غیرشرطی نیز مشخص شد که فراوانی طبقه بسیار شدید خشکسالی (در ایستگاه بندر انزلی) و طبقه متوسط خشکسالی (در ایستگاه بوشهر) در آینده نسبت به گذشته افزایش می یابد.

تغییر اقلیم, خشکسالی, شاخص بارندگی استاندارد تعدیل شده, مدل لوگ-خطی, اقلیم های حدی