پریما زرگران - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
جواد بذرافشان - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
زهرا آقاشریعتمداری - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
سمیه حجابی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

تاثیر خشکسالی بر پوشش گیاهی را می توان از طریق تغییرات طیفی ایجاد شده در تصاویر ماهواره ای مورد بررسی قرار داد. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر خشکسالی های هواشناسی بر پوشش گیاهی مستخرج از تصاویر ماهواره ای است. بدین منظور، تصاویر پوشش گیاهی از سنجنده MODIS ماهواره AQUA در مقیاس زمانی 16 روزه در طی فصل رشد و برای سه سال تر (2006)، نرمال (2009) و خشک (2008) در کاربری های جنگل، مرتع و کشاورزی استخراج شد. پس از اعمال تصحیحات لازم بر تصاویر ماهواره ای شاخص تفاوت پوشش گیاهی نرمال (NDVI) محاسبه شد. سپس، بر مبنای داده های تحلیل مجدد بارش روزانه پایگاه INTERIM، مجموع بارش دوره های 1 تا 365 روز قبل در دو حالت لحاظ و عدم لحاظ افت زمانی، تاثیر بارش بر پوشش گیاهی محاسبه شد. نتایج نشان می دهد همبستگی قوی و معنی داری بین تغییرات بارندگی داده های INTERIM و نمایه NDVI در سه کاربری وجود دارد. دوره های تجمیع دارای بیشینه همبستگی با پوشش گیاهی در محاسبه شاخص خشکسالی موثر (EDI) استفاده شد، اما همبستگی بین NDVI و EDI در سه کاربری منتخب، منفی بود، احتمالا به این دلیل که نمایه EDI، پایش خشکسالی را بر مبنای مقایسه با میانگین و انحراف معیار بلند مدت اقلیمی انجام می دهد، حال آن که پوشش گیاهی از شرایط بارندگی همان سال تاثیر می پذیرد. بر این اساس، شاخص دیگری بر مبنای داده های بارش موثر (EP) استخراج شد که شاخص بارش موثر استاندارد (SEPI) نامیده شد. نتایج مقایسه سری های NDVI و SEPI نشان داد که روند تغییرات NDVI و SEPI تقریبا یکسان است.

سنجش از دور, بارش موثر, شاخص خشکسالی موثر, شاخص پوشش گیاهی, کرمانشاه