سید محمد مرتضوی - واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
جهانفر دانشیان - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش تحقیقات دانه های روغنی، کرج، ایران
آیدین حمیدی - آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایران
سید محمد جواد میرهادی - واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر تنش خشکی در گیاه والد ارقام تجاری سویا بر جوانه زنی بذر و سبز شدن گیاهچه در مزرعه، آزمایشات مزرعه ای و آزمایشگاهی در سال های1393 و 1394 اجرا گردید. بذرهای شش رقم تجاری سویا شامل ویلیامز، M- 11، M- 9، صبا(L-17)، کلارک و زان تحت سه سطح تنش خشکی بر گیاه مادری شامل آبیاری پس از 50 (آبیاری مطلوب)، 100 (تنش متوسط) و 150 میلی متر (تنش شدید) تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA تولید شدند. پس از برداشت با انجام آزمون های جوانه زنی استاندارد، سرما و پیری تسریع شده در آزمایشگاه، درصد گیاهچه های عادی تعیین شدند. همچنین شاخص سبز شدن گیاهچه در مزرعه محاسبه گردید. نتایج نشان داد، با افزایش شدت تنش خشکی بر گیاه مادری درصد گیاهچه های عادی و شاخص سبز شدن گیاهچه در شرایط مزرعه افزایش یافت. بیشترین درصد گیاهچه های عادی مربوط به بذرهای تولید شده ارقام زان و صبا (L-17) تحت تنش خشکی100 میلی متر و رقم کلارک تحت تنش خشکی150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA بود. همچنین بذرهای رقم زان تولید شده تحت تنش خشکی150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA از بالاترین شاخص سبز شدن  گیاهچه در مزرعه برخوردار بودند. درصد گیاهچه های عادی پس از آزمون پیری تسریع شده از بیشترین همبستگی با شاخص سبز شدن  گیاهچه سویا در مزرعه برخوردار بود و این آزمون می تواند برآورد دقیق تری از سبز شدن  گیاهچه در مزرعه در اختیار قرار دهد.  

آزمون جوانه زنی استاندارد بذر, آزمون سرما, پیری تسریع شده, همبستگی