زینت موسویان - دانشکده بهداشت،دانشکده علوم پزشکی لارستان
مریم مجدم - علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
راضیه برون - علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
بهزاد فولادی - علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

مقدمه: پرتوهای یونساز یکی از عوامل زیان آور محیط کار بوده که می توانند سبب ایجاد آسیب های جدی و برگشت ناپذیر ودر مواردی غیرقابل درمان در نزد افرادی که به نحوی با پرتو سر و کار دارند، شوند مواجهه با پرتو در مشاغل رادیولوژی ورادیوتراپی پرتوگیری هم به لحاظ محیطی و هم در ارتباط با جمعیت انسانی اهمیت دارد. از این رو پژوهش فعلی با هدفسنجش توزیع نسبی آهنگ دز معادل پرتو X سالن های انتظار مراکز خصوصی رادیولوژی شهر اهواز انجام شده است.مواد و روشها: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر در 8 مطب خصوصی رادیولوژی شهرستان اهواز که به صورت تصادفیانتخاب شدند، انجام گرفت. آهنگ دز معادل پرتو ایکس دریافت شده در موقعیت های نشستن منشی و مراجعین در سالنانتظار نسبت به اتاق پرتوگیری بوسیله دستگاه inspector به دست آمد. دزیمتری در چند نقطه از سالن انتظار و با هدف افزایش دقت در هر نقطه 5 مرتبه انجام شد. سایر اطلاعات همچون وجود علامت هشدار دهنده ی ورود ممنوع مجهز به لامپ،وجود علامت هشدار دهنده ی وجود پرتوهای یون ساز، نصب بودن دستورالعمل خطر اشعه برای زنان باردار ارزیابی و ثبتشدند. در نهایت داده ها در نرم افزارExcel تحلیل گردید.نتایج: اتاق پرتونگاری تمام مراکز دارای روپوش سربی بوده و تنها در 5 مرکز از فیلم بج برای پرسنل استفاده می شد. میانگینآهنگ دز در محل نشستن منشی در مطب شماره 1 (0.179) و در مطب شماره 4 در محل سالن انتظار بالاترین مقادیر را بهخود اختصاص داده است. در هیچ یک از مراکز مورد بررسی دستورالعمل خطر اشعه برای زنان باردار نصب نشده بود و تنها 3مرکز (شماره ای 3،5،6) دارای علامت هشدار دهنده ی ورود ممنوع مجهز به لامپ در بالای درب ورودی اتاق رادیوگرافی بوده اند.بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه مراکز خصوصی با دز بالاتر از 0.12 میکروسیورت را می توان با نظارت و بازرسی مرتبتوسط مسئولین، برگزاری کلاس های آموزشی رعایت اصول حفاظتی، در صورت نیاز بازسازی حفاظ گذاری ها و طول عمردستگاه های بخش رادیولوژی، میزان مواجهه را به میزان حد مجاز، کاهش خواهد داد.

دز معادل، پرتو ایکس، سالن انتظار رادیولوژی