مهسا ادیبی - دانش آموخته دوره دکتری اندیشه سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، جمهوری اسلامی ایران. (نویسنده مسئول)
سید محمد علی تقوی - دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، جمهوری اسلامی ایران.
صابر مصطفوی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

در حوزه پژوهش علوم سیاسی در ایران کمبود مطالعات میدانی و کمی به وضوح مشاهده می شود. به خصوص اگر این رشته را با علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روان شناسی که از دیگر شاخه های پرکاربرد علوم انسانی هستند مقایسه نماییم بیش از پیش به این نتیجه می رسیم که میزان مطالعات کتابخانه ای، توصیفی و غیرتجربی در این رشته بسیار زیاد است. دلایل عمده کمبود مطالعات تجربی در حوزه علم سیاست عبارتند از: 1-نبود حمایت های مادی و معنوی کافی نهادهای علمی و دانشگاهی از پژوهشگران، 2- محرمانه بودن اطلاعات در بسیاری از شاخه های تحقیقاتی این رشته، 3-دشواری گردآوری اطلاعات میدانی از جامعه هدف مورد نظر در پژوهش های سیاسی، 4-دشواری انطباق روش های پژوهش تجربی با علم سیاست، 5- ضعیف بودن سرفصل های مربوط به روش های تجربی در کتب مربوط به روش تحقیق سیاسی و ناقص بودن آموزش ها در این زمینه. نگارندگان در این پژوهش به دنبال اثبات این فرضیه اند که علی رغم افزایش مطالعات میدانی در علم سیاست طی سالهای اخیر و استقبال نشریات علمی و پژوهشی از چاپ این گونه پژوهش ها، هنوز تحرک کافی در زمینه تحقیقات میدانی در علوم سیاسی ایجاد نشده است. آن دسته از پژوهشهای علوم سیاسی نیز که به روش کمی انجام شده اند اکثرا در قالب طرح های پژوهشی و با حمایت دستگاه های اجرایی و ارگان های دولتی صورت گرفته و پس از اتمام نیز نتایج آن به دلیل محرمانه بودن در اختیار سایر جویندگان علم قرار نمی گیرد. شیوه مطالعه به این ترتیب خواهد بود که با بررسی مقالات منتشر شده در رشته علوم سیاسی نسبت پژوهشهای کمی به کیفی آنها در یک بازه زمانی سنجیده خواهد شد. برای درک بهتر این نسبت، مطالعه مشابهی در مورد یک رشته علوم انسانی دیگر (روانشناسی) انجام می گیرد تا این نسبت در دو رشته مقایسه شود.

پژوهش علوم سیاسی, تحقیقات کمی, میدانی, روش های تجربی, تحقیقات کیفی, روانشناسی