مقداد جاویدصباغیان - استادیار دانشکده ی هنر، دانشگاه دامغان
علی خراشادی - دانشجوی کارشناسی ارشد سینما، دانشگاه هنر

بهرام بیضایی از تاثیرگذارترین نویسندگان عرصه هنرهای نمایشی ایران است. دستمایه ی بسیاری از آثار او، حکایات شفاهی و ادبییا تاریخ مکتوب و نانوشته ایست که زیر قلم او، به هزارتویی فرمیک تبدیل می شود که دیگر کمترین شباهتی به دستمایه ی اولیه اشدارد. در طول قریب به 60 سال عمر هنری بیضایی، آثار او کمتر براساس معیارهای فرم گرایانه مورد بررسی قرار گرفته وآنچه درنقدآثارش بوده ازچه گفتن بوده است: از نقدهای اسطوره نگرانه و تاریخی تا نقدهای فمینیستی و سیاسی که هراثرش را در بردار سیاست زمانه تآویل و تفسیر می کنند وگاهی درنتیجه گیری از چه گفتن به چرا گفتن و به چه منظور گفتن از او رسیده است! در این مقاله تلاش شده چگونه گفتن در3 اثر بیضایی شامل افرا؛ یاروز می گذرد، مرگ یزدگرد وآینه های روبرو بررسی شود. راهی که برای تبیین و بررسی این آثار درنظرگرفته شده است تبیین شیوهی روایت و بطور خاص، زمان روایت آثارش با اتکا به آرای ژرار ژنت ، روایت شناس ساختارگرای فرانسوی است. هدف از این مقاله، بررسی رابطه ی میان زمان و علیت به عنوان پایه های روایت در آثاربیضایی و تبیین چگونگی نگاه او به هستی، از دل شکل آثارش است.

بیضایی، روایت، زمان روایت، افرا، مرگ یزدگرد، ، آینه های روبرو