حسام طالبی حقه - دانشجوی کارشناسی ارشد تهیه کنندگی تلویزیون گرایش نمایش/دانشگاه صدا و سیما

مهاجرت بعنوان یک پدیده ی اجتماعی میتواند نتیجه ی مشکلات اقتصادی، فشارهای سیاسی، محدودیت های مذهبی، اختلافاتفرهنگی، حوادث طبیعی و کوشش برای کسب دانش و زندگی بهتر باشد، همچنین این مفهوم یکی از پیچیده ترین مولفه های زندگیانسان می باشد که فرد را مجبور به تصمیم گیری می کند برای از جایی به جای دیگر رفتن که در نمایشنامه ها و آثار ادبی نیز به آنپرداخته شده است، نمایشنامه نویسی همچون وجدی معود که خود یک مهاجر بوده و در اثر معروفش آتش سوزی ها به این مسئله می پردازد.در این پژوهش با توجه به الگوی تحلیل روانکانه به شیوه فرویدی با استفاده از نظریه رشد شخصیت ریموند کتل به بررسی مفهوممهاجرت و نقش آن در شکل گیری هویت اجتماعی از نظر ادوارد سعید نظریه پرداز پسااستعماری خواهیم پرداخت. یافته های اینپژوهش نشان میدهد که شخصیت پس از مهاجرت دارای معضل هویت اجتماعی میشود و همواره در دوران زندگی خود تلاش بریافتن آن میکند، و در آثار هنری نیز شخصیت های نمایشی همین روند را در پیش می گیرند. در این مقاله با بررسی موردی نمایشنامهآتش سوزی ها به این نتیجه خواهیم رسید که نویسنده به گونه ای مسئله هویت اجتماعی را با توجه به شرایط زندگی خودش و محیطاطرافش مکتوب نموده است که گویی خودش در اثرش حضور دارد.

ادوارد سعید، روانکاوی، شخصیت نمایشی، مهاجرت، هویت اجتماعی