آناهیتا مولودپورتولکانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
مجید منتصری - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
سروین زمان زاد قویدل - پژوهشگر پسا دکترای گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران

تغییرت اب و هوایی یا تغییر اقلیم یعنی هر تغییر مشخص در الگوهای مورد انتظار برای وضعیت میانگین اب و هوایی، که در طولانی مدلت در یک منطقه خاص یا برای کل اقلیم جهانی رخ بدهد. تغییر اقلیم نشان دهنده تغییرات غیر عادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و پیامدلهای ناشی از ان در قسمت های مختلف کره زمین هست. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع هیدرولوژیکی یک منطقه مهم ترین پارامتر مورد بررسی قبل از هرگونه برنامه ریزی در بهره برداری منابع آب می باشد. بنابراین، عمل کرد الگوی هوشمند شامل سامانه استنتاج فازی، عصبی تطبیقی در پیش بینی پارامترهای اقلیمی بررسی شده است. ریگ چشمه یک ایستگاه سینوپتیک و یک ایستگاه هیدرومتری در استان مازندران تجن با دوره آماری 1372-1394 مورد بررسی قرار گرفتند. اثرات تناوبی و فصلی جریانات ماهانه در این تحقیق بر روی عملکرد الگوی سامانه استنتاج فازی عصبی تطبیقی استفاده شده است. ارزیابی عملکرد مدل سامانه استنتاج فازی عصبی تطبیقی بر اساس آزمون های آماری مختلف، ضریب همبستگی ریشه میانگین مربعات خطا و میانگین قدر مطلق خطا انجام گرفت. مقدار آماره ریشه میانگین مربعات خطا با به کارگیری بهترین ترکیب ورودی مدل فازی عصبی برای پارامتر جریان برابر 0/976 و برای پارامتر بارش نیز 0/882 به دست آمدل. نتایج بیان کننده ی عملکرد قابل قبول روش سامانه استنتاج فازی عصبی تطبیقی برای مدل سازی بارش و جریان در رودخانه تجن است.

جریان، بارش ، سامانه استنتاج فازی- عصبی تطبیقی