زانیار فاتحی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، موسسه غیرانتفاعی توسعه دانش سنندج
سیدوحید شاهویی - استادیار گروه مهندسی و مدیریت منابع آب موسسه غیرانتفاعی توسعه دانش سنندج

مدل ارزیابی خاک و آب SWAT یک مدل پیوسته و نیمه توزیعی می باشد که با استفاده از طیف وسیعی از اطلاعات همانند اطلاعات فیزیکی حوضه ها خاک، کاربری اراضی و شیب و همچنین اطلاعات هواشناسی همانند بارندگی، درجه حرارت باد، رطوبت نسبی و تابش خورشیدی و با قابلیت اتصال به سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS می تواند فرایندهای هیدرولوژیکی را در حوضه های آبریز در مقیاس زمانی روزانه، ماهانه و سالانه شبیه سازی کند. شبیه سازی فرایندهای هیدرولوژیکی در حوزه های آبخیز برای پیش بینی اتفاقات آینده در آن حوضه ها و تعیین راهکارهای مقابله با آن ها امری ضروری می باشد. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدرولوژیکی SWAT اقدام به پیش بینی رواناب خروجی حوزه آبخیز دریاچه ارومیه در استان کردستان در ایران با مساحت 5306 کیلومتر مربع شد. شبیه سازی رواناب در یک دوره آماری هفت ساله 2013-2007 انجام شد که پنج سال ابتدایی این دوره 2011-2007 به منظور واسنجی مدل با استفاده از 21 پارامتر مختلف و دو سال انتهایی آن 2011 و 2012 جهت اعتبارسنجی با استفاده از دو شاخص آماری ضریب ناش ساتکلیف NSEو ضریب تعیین R2 مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به هیدروگراف شبیه سازی شده و مشاهداتی رواناب ماهانه شاخص های آماری محاسبه شده مدل SWAT هم در دوره واسنجی و در دوره اعتبارسنجی در دوره زمانی ماهانه دارای نتایج قابل قبولی در شبیه سازی رواناب می باشد، به طوری که مقادیر ضریب NSE و R2 در دوره رواسنجی به ترتیب معادل 0/78 و 0/82 و برای دوره اعتبارسنجی 0/9 و 0/91 محاسبه شد.

واسنجی، اعتبارسنجی، ضریب ناش ساتکلیف، ضریب تعیین، مدل هیدورلوژیکی