رضا مهدوی - دانشجوی دکترای اقلیم شهری دانشگاه خوارزمی تهران
رحمت شریفی کلاکی - گروه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
علی ابراهیمی - گروه شهرسازی دانشگاه پارس تهران
کامران مرتضوی - کارشناس ارشد مدیریت شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

از پیامدهای صنعتی شدن و شهرنشینی شتابان، می توان به پدیده حاشیه نشینی و سکونت گاه های غیررسمی اشاره کرد. حاشیه نشینی شهری که شاید همزاد شهر و شهرنشینی باشد، در شرایط امروزین ابعاد بزرگتری یافته و یکی از مسائل مهم کشورها، به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته ، محسوب می شود. با ورود به نیمه دوم دهه هشتاد، از عمر تاسیس شهرداری ها، حدود یک قرن، از عمر قوانین برنامه ریزی توسعه و عمران، بیش از نیم قرن، و از آغاز قوانین و تصویب طرح های جامع شهری به شکل کنونی آن چهار دهه می گذرد. هدف کلی از مجموعه این قوانین به همراه تاسیس ساختارها و سازمان هایی برای اجرای آنها، اعمال نظارت بر ایجاد و توسعه شهرها در جهت تامین شرایط مناسب برای شهروندان در زندگی بوده است. تامل در نتایج حاصل از اجرای طرح های توسعه شهری بخصوص از نوع جامع آن، گویای این واقعیت است که این طرحها علیرغم صرف هزینه و انرژی زیاد در بیشتر شهرها به اهداف خود دست نمی یابند. برهمین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر نقش حوزه خدمات شهری در آسیب شناسی و ساماندی سکونتگاهها غیر رسمی با رویکرد مشارکتی با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد گستردگی شهر، حاشیه نشینی و کمتر توجه کردن به مقررات ملی ساختمان از جمله مسائلی است که امروزه کلانشهرها را درگیر خود کرده است، بنابراین ابتدا باید موضوع آگاه سازی و فرهنگ سازی را میان مردم ارتقا داده و در جهت کاهش بحران ها و آسیب ها در سطح این کلانشهرها گام برداریم. که مجهز نمودن آتش نشانی، آمبولانس، درمانگاه، بیمارستان، پلیس و نیروی انتظامی و گروه های امدادرسانی و ... از جنبه های مختلف دارای اهمیت و ضرورت می باشند. و لازم است همه مدیران با افزایش آگاهی های خود در مقابل بحران ها و حوادث توانمند و در جهت منافع اقتصادی، شهر و منافع انسانی گام بردارند.

برنامه ریزی، مدیریت بحران، حوزه خدمات شهری، آسیب شناسی