امیرحسین صادقپور - کارشناس ارشدگروه سد و نیروگاه، مهندسین مشاور قد سنیرو،تهران

در این تحقیق رفتار و خصوصیات مصالح درش تدانه به عنوان مصالح پوسته سدهای خاکی و سنگریزه ای تحت بارهای استاتیکی مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی بر اساس نتایج آزمایشهای س همحوری قطر بزرگ بر روی مصالح پوسته پنج سد خاکی و سنگریز های در دست مطالعه و احداث در کشور انجام شده است.بر اساس نتایج بدست آمده گسیختگی در توده مصالح سنگریزه ای در مقایسه با مصالح رودخانه ای (درشرای طیکسان) در تغییرشکلهای بزرگتری اتفاق م یافتد. این ویژگی یکی از نکات مثبت خاکریزهای ساخته شده از مصالح سنگریز های بویژه برای مناطق زلزل هخیز است. ظرفیت باربری توده مصالح رودخان های به شکل دان هها و به مقدار زیادتری به دان هبندی مصالح وابسته بوده در حالی که در مصالح سنگریزه ای علاوه بر اثر دانه بندی مقاومت و سختی سنگدانه ها تعیین کننده ظرفیت باربری و شکل پذیری توده مصالح می باشد. همچنین ظرفیت باربری توده مصالح سنگریزه ای سخت و مقاوم نسبت به مصالح نرم و کم مقاومت، بیشتر بوده و شکل پذیری آن کمتر است.خردشدن سنگدان هها در اثر تن شها ی کار در مصالح سنگریز های تأثیر قابل توجهی بر رفتار این مصالح دارد. شکست ذرات در مصالح سنگریز های نرم و با مقاوم تکم، به مقدار زیادتری روی م یدهد و باعث کاهش ظرفیت باربری و زاویه اصطکاک داخلی مصالح شده و از طرف دیگر موجب افزایش شکل پذیری و ایجاد تغییرشکلهای بزرگتر به هنگام گسیختگی م یگردد.به علت ارتباط نتایج آزمایش سایش لو سآنجلس با مقاومت و سختی دان هها، برآورد اولیه خصوصیات رفتاری مصالح سنگریز های از روی نتایج آزمون ساده لو سآنجلس امکانپذیر است. با افزایش مقاومت سایشی سنگدانه ها در آزمون لو سآنجلس، ظرفیت باربری توده مصالح سنگریزه ای افزایش یافته و شکل پذیری (تغییرشکلهای لحظ هگسیختگی) آن کاهش م ییابد

رفتار مصالح، مصالح درشت دانه، سدهای خاکی، آزمایش سه محوری