محمدحسین ساقی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
فاطمه سلیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
سجاد رستم زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
فرشته طاهری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
محمدحسین چالاک - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

زمینه و هدف: حوادث شغلی در صنعت و ساز در مقایسه با سایر حوزه ها از شیوع بالاتری برخوردار است. سقوط از ارتفاع بهعنوان یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر کارگران در صنایع ساختمانی است و بخش مهمی از برنامههای ایمنی پروژه هایساختمانی را تشکیل میدهد. هدف از این مطالعه بررسی و شناسایی عوامل موثر بر حوادث سقوط از ارتفاع و نیز تعیین روابطعلی و معلولی میان عوامل موردنظر در پروژههای ساختمانی با استفاده از تکنیک دیمتل فازی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- پیمایشی، از اطلاعات موجود در سیستم مدیریت یکپارچه پروژه های عمرانی منتخب و نتایج مطالعات قبلی استفاده شد. جامعه آماری در این مطالعه کارگران 5 پروژه ساختمانی در حال احداث در جنوب کشوربودند. در ابتدا براساس مقالات علمی و تحقیقات مرتبط، عوامل و زیرعوامل اثرگذار بر بروز حوادث کار در ارتفاع در پروژه هایعمرانی تعیین گردید. سپس ماتریس های مقایسه های زوجی مبتنی بر تکنیک دیمتل فازی طراحی و بر اساس آن روابط علی-معلولی تعیین شد.یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عوامل سازمانی و فردی در میان دیگر عوامل اصلی تاثیرگذار بر حوادثسقوط از ارتفاع به عنوان عوامل علی هستند؛ به عبارت دیگر، این موضوع نشان دهنده تاثیرگذاری و نیز اهمیت بالای عواملسازمانی و فردی بر دیگر عوامل موثر بر حوادث ناشی از سقوط از ارتفاع بود. در میان زیر عوامل مختلف تعهد مدیریت،فرهنگ ایمنی، نظارت و بازرسی، اندازه سازمان/پروژه، تحصیلات و ارتفاع سکوی کار بیشترین تاثیرگذاری را در بروز حوادثسقوط از ارتفاع داشته و در زمره متغیرهای علی در نظر گرفته شدند و سایر زیرعوامل نیز معلول می باشند.نتیجه گیری: عوامل سازمانی و زیرعامل تعهد مدیریت بیشترین تاثیر را بر روی سایر زیر عوامل موثر بر سقوط از ارتفاع دارند؛از اینرو، توجه بیشتر به عوامل سازمانی و ابعاد آن به عنوان علل پنهان و اثر گذار بر مساله سقوط از ارتفاع در صنعت ساخت وساز جهت پیشگیری از حوادث سقوط از ارتفاع ضروری است.

تکنیک دیمتل فازی، سقوط از ارتفاع ،پروژه های ساختمانی، کارگران