فایزه جلیلی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
احمد زارع شحنه - استاد، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
سعید زین الدینی - دانشیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
علیرضا یوسفی - استادیار بخش تحقیق، پرورش‎ ‎و تولید حیوانات آزمایشگاهی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

هدف این پژوهش، مطالعه اثر تغذیه کورکومین بر فراسنجه های کیفی اسپرم و باروری خروس­های مادرگوشتی پس از یخ گشایی بود. تعداد 20 قطعه خروس مادرگوشتی سویه راس 308 در سن 49 هفتگی به­طور تصادفی به چهار گروه آزمایشی (5n =) تقسیم شدند. سطوح مختلف کورکومین شامل: صفر (T1)، 10 (T2)، 20 (T3) و 30 (T4) میلی گرم کورکومین به­ازای هر پرنده در هر روز به جیره پایه اضافه و از 49-61 هفتگی به پرنده­ها تغذیه شد. پس از گذشت یک دوره پنج هفته­ای از تغذیه کورکومین (49-53 هفتگی)، فراسنجه­های کیفی اسپرم طی شش هفته (54 تا 59 هفتگی) پس از یخ­گشایی ارزیابی شد. نمونه های منی هفته­های 60 و 61 پس از یخ گشایی برای ارزیابی باروری، به 68 مرغ مادر گوشتی (17n=) تلقیح شد. نتایج نشان داد جنبایی کل در تیمارهای T3 و T4 و جنبایی پیش رونده در تیمارهای T2، T3 و T4 نسبت به T1 افزایش یافت (05/0> P). تغذیه کورکومین زنده مانی اسپرم را پس از یخ­گشایی در تیمارهای T3 و T4 نسبت به T1 افزایش داد (05/0> P). عملکرد غشای پلاسمایی (HOS) در تمامی گروه های تیماری دارای کورکومین نسبت به تیمار­ T1 افزایش یافت (05/0> P)، به طوری که بیشترین عملکرد مربوط به تیمارهای T3 و T4 بود. نرخ باروری اسپرم در تیمارهای T3 و T4 نسبت به T1 افزایش یافت (05/0> P). در کل، نتایج این پژوهش نشان از تاثیرات مثبت تغذیه کورکومین بر کیفیت اسپرم و باروری خروس­های مادرگوشتی پس از یخ گشایی داشت و بهترین عملکرد زمانی حاصل شد که روزانه 20 یا 30 میلی­گرم کورکومین به ازای هر پرنده به مدت 13 هفته تغذیه شد.

آنتی اکسیدان, انجماد اسپرم, خروس, زردچوبه