حسین محمدی - دانشجوی دکتری گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سید عباس رافت - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
حسین مرادی شهربابک - استادیار گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
جلیل شجاع - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.

شناسایی مناطق ژنگانی (ژنوم) که هدف انتخاب بوده­اند، یکی از راهکار های اصلی تحقیقات زیستی است. هدف این پژوهش، پویش کل ژنگان برای شناسایی مناطقی از ژنگان گوسفندان نژاد زندی که در طی سال­های مختلف هدف انتخاب­های طبیعی یا مصنوعی قرار گرفته اند، بود. بدین منظور 96 راس گوسفند نژاد زندی با استفاده از آرایه­های ژنگانی Illumina ovine SNP50K BeadChip تعیین ژنوتیپ شدند. برای شناسایی نشانه­های انتخاب بر پایه روش­های نداشتن تعادل پیوستگی (لینکاژی) از آزمون (iHS)integrated haplotype score استفاده شد. نتایج یازده منطقه ژنگانی روی کروموزوم­های 1 (2 منطقه)، 3، 6، 7، 8، 9، 10، 17، 22 و 26 را شناسایی کرد. تجزیه وتحلیل داده های زیستی (بیوانفورماتیکی) نشان داد، برخی از این مناطق ژنگانی به طور مستقیم و غیرمستقیم با ژن­های موثر بر سازگاری (آداپتاسیون) به آب وهوای گرم و خشک (DNAJB4، ­HSPA4L، MSRB3­)، پاسخ ایمنی (IL23A، STAT6، LY96)، توسعه و اندازه بدن (STAC3، LAP3)، توسعه نظام ساختار بدنی یا اسکلتی (SPP1، MEPE، IBSP) و سوخت وساز (متابولیسم) انرژی (ATP5B، GLS2، CS) همپوشانی دارند. درنهایت بررسیQTLهای گزارش شده در ژنگان گوسفند نشان داد، این مناطق با QTLهای صفات مهم اقتصادی از جمله صفات مرتبط با رشد، لاشه و پشم در ارتباط است. به هرحال، برای شناسایی دقیق این ژن­ها و QTLها لازم است بررسی های پیوستگی و عملکردی بیشتری انجام شود.

آزمونiHS, پویش ژنگانی, سازگاری, شناسایی نشانه های انتخاب