صغری درخشان نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه دام، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
آرش آذرفر - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
ایوب عزیزی شترخفت - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
مهرداد تقی زاده - دانشجوی دکتری تغذیه دام، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر افزودن پودر دانه رازیانه (Foeniculum vulgare)، زیره (Carum carvi) و مخمر ساکارومایسس سرویسیه در مقایسه با موننسین بر آزمون تولید گاز، فراسنجه های تخمیر، قابلیت هضم مواد مغذی، جمعیت تک یاختگان (پروتوزوا) و فعالیت آنزیمی شکمبه­ بود. هفت جیره آزمایشی شامل 1) جیره شاهد و مکمل کردن جیره شاهد با 2) 8 گرم رازیانه + 8 گرم زیره (نسبت 1 به 1)، 3) 12 گرم رازیانه + 4 گرم زیره (به نسبت 75 به 25)، 4) 5 گرم مخمر ساکارومایسس سرویسیه، 5) 5 گرم مخمر ساکارومایسس سرویسیه + 8 گرم رازیانه و 8 گرم زیره (نسبت 1 به 1)، 6) 5 گرم مخمر ساکارومایسس سرویسیه + 12 گرم رازیانه + 4 گرم زیره (به نسبت 75 به 25) و 7) 30 میلی گرم موننسین در کیلوگرم ماده خشک با استفاده از شیرابه شکمبه در قالب طرح کامل تصادفی نگهداری (انکوبه) شد. بیشترین میزان گاز تولیدی در زمان 24 و 48 ساعت نگهداری (انکوباسیون)، کل حجم گاز تولیدی، میزان اسیدهای چرب کوتاه زنجیر، قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و برآورد انرژی قابل سوخت وساز (متابولیسم) در جیره مکمل شده با مخمر همراه با پودر رازیانه و زیره (به نسبت 75 به 25) نسبت به جیره شاهد مشاهده شد (05/0> P). بیشترین حجم گاز تولیدی در زمان 72 ساعت نگهداری، قابلیت تولید گاز (b)، فعالیت آنزیم های تجزیه کننده کاغذ صافی و آلفا آمیلاز در تیمار مکمل شده با مخمر و نسبت 1 به 1 زیره به رازیانه در مقایسه با جیره مکمل شده با موننسین و جیره شاهد به دست آمد. بیشترین میزان کل جمعیت پروتوزوا (10/0> P) و زیرخانواده دیپلودینیا (05/0≥P) در تیمار شاهد و کمترین آن در جیره مکمل شده با رازیانه و زیره (به نسبت 1 به 1) همراه با مخمر مشاهده شد. در کل، نتایج این تحقیق نشان داد، پودر رازیانه و زیره همراه با مخمر ساکارومایسس سرویسیه تولید گاز و قابلیت هضم مواد مغذی را از راه تعدیل کردن تخمیر شکمبه ای در شرایط آزمایشگاهی بهبود بخشید.

پودر رازیانه و زیره, تولید گاز, جمعیت پروتوزوا, فعالیت آنزیمی, مخمر