احمد اکبری کله سر - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
افشین سیفی جمادی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی دام، پردیس کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
جعفر یدی - استادیار، گروه دامپزشکی، واحد ساوه،دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
حمید کهرام - استادیار، پردیس کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر غلظت­های مختلف بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن (BHT) و بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول (BHA) بر فراسنجه­های کیفی اسپرم قوچ پس از فرآیند انجماد-یخ گشایی است. به این منظور، از چهار راس قوچ بالغ و سالم نژاد سافولک (4–5/2 سال) به مدت سه هفته و هر هفته دو نوبت اسپرم­گیری شد. پس از ارزیابی اولیه، نمونه­های منی با هم مخلوط و بر پایه غلظت مورد نیاز به هشت قسمت تقسیم شدند. سپس نمونه­ها با تیمارهای آماده شده [شامل: شاهد منفی (بدون پاداکسنده یا آنتی­اکسیدان و حلال)، شاهد مثبت (بدون پاداکسنده با افزودن حلال) و سطوح 5/0، 1 و 2 میلی مول از پاداکسنده­های BHA و BHT، هرکدام در قالب یک تیمار)] رقیق و به مدت 150 دقیقه در دمای 4 درجه سلسیوس به تعادل رسیده و به نی (پایوت)­های ویژه 25/0 میلی­لیتری کشیده شدند. پس از آن نی­ها منجمد و برای ذخیره­سازی به تانک نیتروژن منتقل شدند. پس از یخ­گشایی، فراسنجه­های کیفی اسپرم شامل جنبایی، زنده مانی و یکپارچگی غشای پلاسمایی ارزیابی شدند. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان می­دهد، افزودن 2 میلی­مول BHA به رقیق­کننده اسپرم قوچ سبب بهبود جنبایی کل نسبت به گروه­های شاهد مثبت و منفی شده است (01/0> P). همچنین، تیمار 2 میلی­مول BHA سبب افزایش جنبایی پیش­رونده و یکپارچگی غشای اسپرم نسبت به دیگر گروه­ها شده است (05/0> P)، اما زنده مانی تیمارهای حاوی سطوح مختلف BHA و BHT تفاوت معنی­داری با گروه­های شاهد مثبت و منفی نداشت (05/0

اسپرم قوچ, انجمادپذیری, جنبایی, غشای اسپرم, منی