هانیه رمضانی نژاد - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمد روستایی علی مهر - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

این آزمایش برای بررسی عصاره الکلی برگ رزماری بر ذخیره­سازی اسپرم خروس در °C 4 آزمایشی با استفاده از هشت قطعه خروس بالغ انجام شد. گرد­آوری منی سه روز یک بار در پنج نوبت انجام شد. انزال­ها در هر نوبت پس از تجمیع به شش قسمت تقسیم و مقدار 0 (R0)، 10 (R10)،  20(R20)،30 (R40)، 40 و 50 (R50)  میکروگرم عصاره الکلی رزماری در میلی­لیتر به هر قسمت اضافه شد. سپس نمونه­ها تا °C 4 سرد شد و به­مدت 72 ساعت در این دما نگهداری شد. در زمان­های 0 (T0)، 24 (T24)، 48 (T48) و 72 (T72) ساعت ذخیره­سازی، سلامت غشای پلاسمایی، زنده­مانی (رنگ­آمیزی هوخست 33258) و تحرک اسپرم ارزیابی شد. در زمان 48 به منظور بررسی پراکسیداسیون چربی، غلظت مالون­دی­آلدهید (MDA) در یک میلیون  اسپرم اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد، غلظت MDA در تیمار R50 (nM 93/0) کمتر از شاهد (nM15/1) و بیشتر از R40 (nM82/0) بود (05/0> P). سلامت غشای پلاسمایی و زنده مانی اسپرم در غلظت­های µg/mL 40 عصاره الکلی رزماری (به ترتیب 72/75درصد و 56/73درصد) از غلظت­های 0 (به­ترتیب 60/70درصد و  08/69درصد) و µg/mL 10 (به ترتیب 56/71درصد و72/69درصد ) عصاره بیشتر بود (05/0> P). اثر متقابل عصاره الکلی رزماری و زمان ذخیره­سازی بر تحرک پیش رونده اسپرم خروس معنی­دار بود (05/0> P). پس از 72 ساعت، تحرک پیش رونده اسپرم در تیمار R40 (46درصد)­ بیشتر از تیمارهای R0 (34درصد)، R10 (6/35درصد) و R20 (8/38درصد) بود (05/0> P). بنابراین عصاره الکلی رزماری سبب بهبود کیفیت اسپرم خروس طی ذخیره سازی در °C 4 شد.

اسپرم, پراکسیداسیون چربی, خروس, عصاره زرماری