هوشنگ نوری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
ارمین توحیدی - دانشیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
مجید بحرینی - دکتری حرفه ای دامپزشکی، مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور، کرج
طوبی ندری - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

این تحقیق با هدف تعیین تاثیر روش­های مختلف سانتریفوژ (دور و زمان سانتریفوژ) بر ویژگی­های اسپرم اسب خزر انجام شد. در این پژوهش نمونه­های منی از چهار سر اسب خزر بالغ و سالم با استفاده از واژن مصنوعی گرد­آوری و پس از آن در رقیق­کننده بر پایه فسفوکازئینات شیر رقیق شد. سپس نمونه­های منی به هفت قسمت یکسان تقسیم و به هر یک از تیمار­های آزمایشی که شامل تیمار بدون سانتریفوژ (شاهد) و تیمار­های سانتریفوژشده (× g500، × g 1000 و × g 2000 هرکدام با دو زمان 4 و 7 دقیقه سانتریفوژ) اختصاص یافت. ارزیابی کیفی منی پس از سانتریفوژ در زمان­های 0، 24 و 48 ساعت پس از سردسازی انجام شد. در این پژوهش ویژگی­های جنبایی اسپرم، زنده­مانی و سلامت غشاء اسپرم ارزیابی شد. نتایج نشان داد در تیمارهای گروه × g 2000  جنبایی، زنده­مانی و سلامت غشاء اسپرم کاهش یافت (P ≤ 0.05). کیفیت اسپرم ذخیره شده در تیمارهای × g 500 و × g 1000 در مقایسه با  شاهد بهتر بود (P ≤ 0.05). همچنین گروه­های × g 500 و × g 1000 درصد بازیافت پایین­تری در مقایسه با گروه­ × g 2000  نشان دادند (P ≤ 0.05). درمجموع در فرآیند سرد کردن بهترین کیفیت اسپرم از لحاظ ویژگی های کیفی اسپرم و درصد بازیافت (89/75%) متعلق به تیمار g  ×1000 در مدت زمان هفت دقیقه بود.

ارزیابی کیفی, جنبانی, زنده مانی, سلامت, اسپرم