طاهره عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
ملک شاکری - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
مجتبی زاغری - استاد، گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
حمید کهرام - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

هدف این پژوهش بررسی تاثیر ویتامین­های (OH)D325 و K3 با استفاده از تزریق درون تخم­مرغی بر سامانه ایمنی جوجه­های گوشتی بود. 800 تخم­ بارور مرغ مادر گوشتی راس 308 در طرح کامل تصادفی به صورت فاکتوریل (3×4) در دوازده تیمار، چهار تکرار و شانزده مشاهده، انجام گرفت. تیمارها شامل ویتامین D (0، 4/0، 6/0، 8/0 میکروگرم) و ویتامین K (0، 2، 6 میکروگرم) بودند. روز 18 جوجه­کشی تخم­های بارور، 5/0 میلی­لیتر از محلول­های آزمایشی و گروه کنترل 5/0 میلی­لیتر آب­مقطر دریافت کردند. پس از پایان جوجه کشی2، جوجه های نر برای 42 روز به سالن پرورشی منتقل شدند. برای بررسی ایمنی هومورال میزان 5/0 سی­سی محلول 10درصد SRBC (گلبول قرمز گوسفند) در روزهای 28 و 35 به یک قطعه جوجه از هر تکرار تزریق و در روزهای 35 و 42 خون گیری انجام شد. روز 24 برای ارزیابی ایمنی یاخته ای فیتو هم­آگلوتینین (PHA) به پرده انگشت پای جوجه­ها تزریق و یک و پنج روز بعد، برای اندازه­گیری میزان تورم پوست و ماندگاری تاثیر تیمارها، از شاخص تحریک پوستی استفاده شد. بر پایه نتایج، با افزایش سطح ویتامین K3عیار پادتن (تیتر آنتی بادی) علیه ویروس نیوکاسل افزایش یافت (05/0P<). بیشترین عیار پادتن علیه SRBC و غلظت IgG مربوط به سطح 4/0 میکروگرم D3 و 6 میکروگرم K3 بود (05/0P<). بیشترین میزان شاخص تحریک مربوط به همین تیمار و کمترین میزان تحریک مربوط به تیمار 6 میکرولیتر K3 بود (05/0P<). درنهایت به نظر می­رسد که سطح 4/0 میکروگرم ویتامین D3و6 میکروگرم ویتامین K3 با اعمال اثر هم افزایی، موجب تقویت پاسخ ایمنی در جوجه گوشتی می­شود.

پاسخ ایمنی یاخته ای, پاسخ ایمنی هومورال, تزریق درون تخم مرغی, عیار پادتن