علی حسین رازانی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود

با وجود پیشینه ای قوی در علوم بلاغی که به زبان های فارسی و عربی نگاشته شده، نقص ها و اشکالاتی نیز در مباحث بلاغی و در طول تاریخ ادبی باقی مانده است یکی از این اشکالات در بحث انواع تشبیه و در دو نوع تشبیه تهکمی و تشبیه تملیحی خودنمایی می کند. از این دو نوع تشبیه در کتاب های بلاغی گذشته و معتبر، نامی نیامده است. در حنایی کنه در بیشتر کتاب های بیانی معاصر به جای ای دو نوع تشبیه ؛ از دو نوع استعاره ی تهکمیه و استعاره ی تملیحیه سخن به میان آمده است. در ای مقایه معلوم گردیده که قدما و تبع آنان، معاصری به جنبه های ساختاری ای دو تشبیه یعنی بحث اغراض تشبیه و بحث وجه شبه متضاد پرداخته اند و بدون آنکه بطور مستقیم و جداگانه به ای دو نوع تشبیه بپردازند و همی غفلت از تشبیه تهکمی و تشبیه تملیحی باعث گردیده با وجود کاربرد وسیع آنها در شعر و نثر فارسی و عربی همچننان ناشناخته باقی بمانند و نامی از آنها برده نشود. در ای مقایسه ای نوع تشبیه بررسی و نمونه های آن مطرح می گردد

علوم بلاغی، تشبیه، استعاره، تهکم، تملیح.