کبری سوخته زاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
علی خطیب جو - استادیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
هوشنگ جعفری - استادیار، بخش تحقیقات علوم دامی- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.ایلام، ایران.
محمد اکبری قرایی - استادیار،گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

تاثیر تراکم گله و سطوح مکمل ترئونین بر عملکرد، پاسخ ایمنی و فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی بررسی شد. در این آزمایش تعداد 495 قطعه جوجه خروس گوشتی سویه راس308، در قالب طرح کاملا تصادفی به چهار تیمار و پنج تکرار اختصاص داده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- شاهد (10 قطعه در متر مربع) دریافت کننده جیره پایه، 2- متراکم (15 قطعه در متر مربع) + جیره پایه، 3 و 4) متراکم + جیره حاوی به ترتیب 10 و 20 درصد ترئونین بیشتر از نیاز. نتایج نشان داد که تراکم بالا موجب کاهش مصرف خوراک، وزن بدن و ضریب تبدیل خوراک در تمامی دوره های پرورش و افزایش شاخص بازده تولید اروپائی شد و افزایش سطح ترئونین جیره، خوراک مصرفی و وزن بدن جوجه های گوشتی را کاهش داد (0/01 > P ). اثر تیمارهای آزمایشی بر درصد تلفات، تیتر آنتی بادی نیوکاسل و آنفلوآنزا، پاسخ ایمنی سلولی علیه فیتوهماگلوتینین، متابولیت های خونی، شمار سلول های خونی، غلظت اسپارتات آمینوترانسفراز و مالون دی آلدهید سرم جوجه های گوشتی معنی دار نبود. مقدار آلانین آمینوترانسفراز در خون جوجه هائی که با جیره حاوی 20 درصد ترئونین بیش از نیاز تغذیه شدند، بالاتر از سایر تیمارها بود (0/05 > P ). به طور کلی، تحت شرایط این آزمایش (تراکم 15 قطعه در هر متر مربع) مکمل ترئونین (هر دو سطح افزودنی) موجب بهبود عملکرد و ایمنی جوجه های گوشتی نشد و نیازمند تحقیقات بیشتری در این زمینه است.

پاسخ ایمنی, تراکم, ترئونین, جوجه گوشتی, عملکرد