راحله روحانی - دانشجوی دکتری، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
علی اکبر امینی - استادیار، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر توصیف و تبیین شخصیت اجتماعی ناصرالدین شاه قاجار و تاثیر آن بر سیاست های او با استفاده از تحلیل محتوای سفرنامه های این شاه قاجاری و براساس نظریه مازلو است. در این راستا، نوخواهی، دلشیفتگی و ترس از فرنگ، انزواطلبی، عدالت، سیمای زنان و هوسرانی شاه، توجه به نظم و قانون، خودکامگی شاه و خرد جمعی، پشیمانی شاه قاجار از قتل امیرکبیر و اعتقاد شاه به خرافات مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نشان داد، ناصرالدین شاه، به دلیل کمبودها و مشکلاتی که در شکل گیری شخصیتش موثر بودند، بیشتر به ظواهر فریبنده فرنگ توجه داشته است و ابهت غرب در نگاه این شاه بر تمام سفرنامه سایه افکنده است. علاوه بر آن برخی از زوایای شخصیتی وی مانند خودکامگی، زن بارگی و انزواطلبی در سفرنامه های اول قابل ردگیری است.

روان شناسی سیاسی, سفرنامه, ناصرالدین شاه, شاه قاجار