علی حسینی - مربی، گروه مهندسی معماری، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
فرشیده امیدواری - مربی، گروه هنر و معماری، موسسه غیرانتفاعی آموزش عالی کارون اهواز، اهواز
علیرضا فلاحی - استاد، گروه سوانح و بازسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
زهرا اهری - دانشیار، گروه مستندنگاری و مطالعات معماری ایران، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران

از شرایط حیات محلات در شهر، وجود زیرساخت­های تاسیساتی چون آب، فاضلاب، برق، گاز و ... می­ باشد. وجود نقصان در عملکرد هر بخش از این تاسیسات، موجب خدشه دار شدن زندگی در محله می­ شود و  آسیب پذیری کل محله را به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین سنجش میزان آسیب­ پذیری تاسیسات شهری و شناخت وضع موجود آن­ها، از اولین گام­های کاهش آسیب­ پذیری شهر است. پژوهش حاضر باهدف کاربردی کردن دانش بنیادین ارزیابی آسیب­ پذیری، به روش توصیفی و با رویکرد کمی به ارزیابی میزان آسیب پذیری تاسیسات در مقابل زلزله در دو دسته شاخص های عینی و مدیریتی (که هرکدام دارای زیرشاخص­هایی هستند که به روش دلفی-AHP وزن گذاری و نقشه هایشان در محیط GIS تولیدشده اند)، در مقیاس محله قدغون بروجرد می­ پردازد. نتایج حاصل از مطالعات میدانی و مصاحبه با مسئولین ذی ربط نشان می دهد که پس از گذشت 12 سال از آغاز فرایند بازسازی این محله، 27% لوله های فاضلاب، 35% لوله­ های آب شهری، 80% سیم های برق، 24% تیرهای چوبی، 51% لوله های گاز تعویض شده است، از طرفی عدم لحاظ استانداردهای لرزه­­­ای سیستماتیک و برنامه مدیریت بحران در تاسیسات، کاهشی جزئی در آسیب پذیری آن­ها را منجر شده است. نتایج حاصل از ارزیابی آسیب­ پذیری تاسیسات در شاخص­های عینی نشان می دهد، تمامی 5 شاخص لوله­ های فاضلاب، آب شهری، برق، گاز و مخابرات، عددی بالاتر از 3 از 5 را کسب نموده؛ و در شاخص­های مدیریتی از میان 6 مورد بررسی شده، شاخص­های وجود استاندارد و برنامه ­ریزی با عدد  بالاتر از 4 و شاخص های تراکم و عمرتاسیسات در بازه 2-3 از 5 ارزیابی شده اند. درمجموع عدد آسیب­ پذیری تاسیسات در دودسته شاخص­های عینی و مدیریتی به ترتیب برابر 3.47 و 2.805 از بازه 0-5 است، که در ترکیبی وزنی، عدد آسیب پذیری تاسیسات محله 3.2496 با آسیب­پذیری متوسط روبه بالا ارزیابی می شود.

تاسیسات شهری, ارزیابی آسیب پذیری, محله قدغون بروجرد, زلزله