زهرا جمشیدی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

ادبیات هر کشوری بیانگر امیال روحی آن ملت است و روح متعالی انسان ها، همواره جویای صلح، صفا و امنیت بوده است. بستر اصلی صلح، در تفکر متمدن بشری، در سایهسار عشق و محبت و ترک مخاصمات فراهم می گردد. صلح، نیاز جامعه در هر زمان و در هر مکان، در اندیشه والاترین متفکران از گذشته تا امروز، دغدغه ای پایان ناپذیر و آرزویی جاویدان است. ادبیات فارسی یکی از مهمترین گنجینه های روحی و عاطفی بشری است که دغدغه های یکی از کهن ترین ملل جهان را در خود جمع کرده است. با اندک آشنایی با ادبیات فارسی درمی یابیم که بزرگترین سخن پردازان ایرانی در آثار خود، روحیه تساهل، مدارا، دوستی و صلح طلبی را بیان کردهاند. یکی از مهمترین آثار ایرانی که به عنوان حماسه ای کم نظیر در جهان شناخته می شود، شاهنامه فردوسی است. این اثر باشکوه که سروده ابوالقاسم فردوسی است، دربرگیرنده بخش عظیمی از فرهنگ ایرانی در طول تاریخ است. در شاهنامه مفاهیمی والا از جمله انسانیت، آزادگی، ایستادگی در برابر ستم، صلح و دوستی با دیگر ملت ها و ... مطرح شده است. یکی از جلوه های بروز صلحطلبی فردوسی، در کاربرد رنگ هایی خاص، از جمله سبز و سپید برای بیان اندیشه های خود است. ما در این جستار با روش تحلیلی توصیفی به بررسی و تحلیل کارکرد رنگ های سبز و سفید برای مفهوم صلح و صفا در شاهنامه پرداخته ایم. در شاهنامه این دو رنگ با مفهوم صلح، سازش، دوستی، امید، زندگی، جاودانی و مهربانی عجین شده اند. برآیند تحقیق اثبات می کند که رنگ سفید 304 بار و رنگ سبز 64 بار مورد استفاده فردوسی قرار گرفته است. این دو رنگ برای بیان مفاهیم صلح، دوستی، امید، زندگی، خلوص و نیکی به کار رفته اند و از این رهگذر اندیشه صلح طلبی را به نمایش گذاشته اند.

صلح، دوستی، سبز، سفید، شاهنامه