علی دودمان کوشکی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
فرشته یزدانی - دانشجوی دکترای زبان وادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه
مریم جلالی نژاد - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه

تحلیل گفتمان یکی از برجسته ترین مدل های تحلیل در زبان شناسی نقش گرا است.این تحلیل به بررسی الگوهای زبانی درون متن و ارتباط میان زبان و بافت های اجتماعی و فرهنگی که متن در بستر آنها به کار میرود، میپردازد نظریه تحلیل گفتمان انتقادی توسط زبانشناس معاصر انگلیسی نورمن فرکلاف ( 1989 ) با رویکردی کاربردی مطرح شد. . خوانش نوین گفتمان انتقادی متون ادبی بویژه قرآن مجید در بستر مطالعات زبانشناسی، ابعاد جدیدی از فرا زمانی و مکانی بودن کلام الهی را برای مخاطب باز میکند. سوره مطففین یکی از سوره های برجسته قرآنی است که با توجه به محوریت معنایی کم فروشی، دارای بسامد بالایی در جامعه امروزی است. این سوره به دلیل دارا بودن ساخت واژگانی مناسب و بافت موقعیتی در جهت توصیف و تفسیر آن و داشتن اهداف تربیتی در جهت هدایت بشریت دارای بستر مناسبی برای به اجرا درآمدن در حوزه تحلیل گفتمانی می باشد. در این نوشتار سعی بر آن شده است با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا نگاهی گذرا به سوره مطففین و چارچوب نظری تحلیل گفتمان داشته و در ادامه به بررسی بافت موقعیتی سوره مطففین با تکیه بر رویکرد گفتمان انتقادی فرکلاف پرداخته شود. از اینرو کاربرد گفتمان انتقادی خاص ترین ابزار برای بیان اعجاز کلام الهی است.

قرآن مجید، سوره مطففین، تحلیل گفتمان، انتقادی، فرکلاف