مهناز جوادی - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
فائزه جهان - استادیار گروه روانشناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
حسن اسدزاده - دانشیار گروه روانشناسی تربیتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی واحد تهران، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، ایران

زمینه و هدف: نوجوانی دوره تغییرات اساسی جسمی، روانشناختی و تغییرات عمده در تعاملات اجتماعی و روابط افراد است (سازمان بهداشت جهانی، 2010 ). و امروزه آموزش ایمنسازی تربیتی اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی نوجوانان جزء اهداف و اولویت ها به شمار میرود هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش ایمنسازی تربیتی اجتماعی با رویکرد آموزه های اسلامی بر جهتگیری زندگی و تنظیم هیجان میان فردی و خطر پذیری نوجوانان بود. روش بررسی: این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون و پیگیری با گروه شاهد انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه اول به تعداد 11472 دانش آموز، که در سال تحصیلی 98-1397 در 19 دبیرستان منطقه 16 تهران مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش برای انتخاب جمعیت نمونه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. برای این منظور ابتدا از بین تعداد 19 دبیرستان دخترانه متوسطه دوره اول موجود در منطقه 16 آموزش و پرورش تهران، هشت دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و دانش آموزان آن هشت دبیرستان، پرسشنامه های پژوهش را تکمیل کردند سپس تعداد 36 دانش آموز از این دبیرستان ها ( که نمره کمتر از خط برش پرسشنامه های تحقیق را کسب بودند ) به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و شاهد قرار گرفتند. گروه آزمایش در معرض آموزش برنامه ایمن سازی تربیتی اجتماعی با رویکرده آموزه های اسلامی قرار گرفتند. زمان این برنامه آموزشی 12 جلسه 75 دقیقه ای و طول مدت آموزش نیز 4 هفته بود. به منظور بررسی میزان سنجش پایداری، 6 ماه بعد از اجرای پس آزمون، از گروه مورد آزمایش و شاهد آزمون پیگیری به عمل آمد. داده ها توسط روش آماری تحلیل واریانس و بوسیله نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش ایمن سازی تربیتی اجتماعی با رویکرد آموزه های اسلامی بر جهت گیری زندگی (P<0/004) موثر بود، بر تنظیم شناختی هیجان (P<0/004) موثر و بر خطر پذیری نوجوانان (P=0/037) موثر بود همچنین نتایج نشان داد که آموزش ایمن سازی تربیتی اجتماعی مبتنی بر رویکرد آموزه های اسلامی بعد از 6 ماه در افزایش جهت گیری زندگی، تنظیم شناختی هیجان و خطر پذیری نوجوانان پایدار ماند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش میتوان نتیجه گرفت که آموزش تربیتی اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی می تواند به نوجوانان کمک کند تا خود را در برابر موقعیت های مختلف پرخطر حفظ نموده و تنظیم هیجانات خود را بهبود بخشند و از اثرات ماندگار آن استفاده نمایند.

ایمن سازی تربیتی- اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی، جهت گیری زندگی، خطرپذیری، هیجان شناختی، نوجوانان