یوسف سرافراز - دانشجوی کارشناسی ارشد مردم شناسی دانشگاه تهران

انسان شناسی زیست محیطی از زیر رشته های انسان شناسی فرهنگی محسوب می شود که هدف نهایی آن بررسی انواع روابط میان انسان و محیط زیست پیرامونی اش است. در این مقاله، به دنبال کاوش در منابع این حوزه هستم تا موضوعات متداول این حوزه، رویکردها و نگرش هایی که برای فهم رابطه انسان محیط زیست دارد و در نهایت، کوشش های کاربردی این حوزه را بازبشناسم. بر همین اساس، ساختار مقاله حاضر در بخش بدنه به سه پاره تقسیم شده است. در پاره نخست، با مرور جدیدترین مقالات منتشر شده به زبان انگلیسی در حوزه انسان شناسی زیست محیطی از سال 2018 به بررسی مهمترین موضوعاتی که مورد توجه انسان شناسان زیست محیطی بوده می پردازم. موضوعاتی از جمله تجربه فرهنگی محلی چالش های زیست محیطی و روندهای سازگاری با این چالش ها همچنان مهمترین موضوعات هستند. در پاره ی دوم، به بررسی رویکرد خاصی که انسان شناسان در تعریف نسبت خود با چالش های زیست محیطی دارند می پردازم. انسان شناسان برای مشارکت در چالش های زیست محیطی نقش های مختلفی برای خود تعریف می کنند از جمله تفسیرگر، مترجم، میانجی، تسهیلگر و کنشگر. در پاره ی سوم با مرور مهمترین منابعی که به انسان شناسی زیست محیطی کاربردی پرداخته اند، انواع مختلف کاربردها و مشارکت های انسان شناسی زیست محیطی را بررسی می کنم. درنهایت، در بخش نتیجه با بررسی برخی شکاف ها در مطالعات انسان شناسی زیست محیطی، به ارائه ی مدلی از مشارکت انسان شناسی در بررسی چالش های زیست محیطی می پردازم که از سه جزء محوری تشکیل شده است: جامعیت معرفتی، جامعیت کنشی و جامعیت مقیاسی. هر یک از این سه، در مطالعات این حوزه محل توجه بوده اند.

محیط زیست، بوم شناسی، انسان شناسی کاربردی، مردم نگاری چندگونه ای