زهرا صادقی آرانی - استادیار گروه مدیریت دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
فاطمه نامیان - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چنانچه کارکنان سازمان رفتاری از خود بروز دهند که با نگرش واقعی آنها سازگار نباشد به این کنش، رفتار منافقانه گفته می شود. تحقیقات انجام شده برای پایش عوامل موثر بر اینگونه رفتارهای انحرافی در سازمان پراکنده است و نتیجه جامعی ارائه نمی دهد. این پژوهش با هدف فراتحلیل پژوهشها درباره محرکها و بازدارنده های رفتار منافقانه در سازمانهای ایرانی انجام شده است. در نتیجه جستجوی پژوهشها 28 سند مرتبط با موضوع یافت شد که براساس معیارهای فراتحلیل 13 مورد آن تایید و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشاندهنده این است که از میان متغیرهای بررسی شده تنها سه متغیر شبکه ارتباطات، نظام ارزیابی و مرکز کنترل درونی با مقدار معنی داری (P Value) بیش­از پنج درصد، بدون تاثیر بر رفتار منافقانه در سازمان گزارش شده است. هم چنین، متغیر خودشیفتگی و شایعه سازمانی به­ترتیب با اندازه اثر 625/0 و 330/0 بیشترین و کمترین درصد تغییرات رفتار منافقانه در سازمان را تبیین کرده است.

رفتارهای منافقانه در سازمان, ریاکاری, مدیریت برداشت و تصویر, خودشیفتگی, فراتحلیل