فریده کعب عمیر - دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
غلامرضا حیدری - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

 برای نظریه تعاریف گوناگونی در متون ارائه شده است که با رویکرد کتاب­شناختی و تحلیل محتوا قابل دسترسی هستند. این گوناگونی در کلیدواژه­هایی که در تعاریف وجود دارند قابل مشاهده است. در این مقاله تعاریف موجود از نظریه در متون استخراج و با استفاده از روش تحلیل محتوای آن تعاریف، واژگان اصلی و مترادف­ و بسامد هرکدام محاسبه شد. تحلیل محتوای 125 تعریف منجر به شناسایی 9 واژه­ی اصلی و 67 واژه­ی مترادف شد. واژگان اصلی یافت شده در این تحلیل محتوا عبارت اند از: مفهوم، تبیین، رابطه، پدیده، مجموعه، فرضیه، نظام­مند، پیش­بینی و روش. درنهایت، با رویکرد کتاب­شناختی تعریف بازنگری شده­ای از نظریه ارائه شد که نمایانگر مفهوم آن و واژگان اصلی دربرگیرنده­ی این مفهوم در متون است. به طورکلی در تعریفی که در این پژوهش از نظریه ارائه شده است به رویکرد کتابشناختی و تجربی­گرایانه توجه شده است و به وجوه توصیف، تبیین، پیش­بینی و کنترل به صورت فرایندی و در یک حالت سطح­بندی در تعریف نظریه با استفاده از واژگان کلیدی توجه شده است.

تبیین, پدیده, رابطه, فرضیه, نظریه