محمدرضا تابنده - بخش بیوشیمی و بیولوژی مولکولی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
اسماعیل عبدی - بخش بیوشیمی و بیولوژی مولکولی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
مبین مکی پور - دانشجوی دکتری تخصصی، بخش بهداشت آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران

سیانید آزاد یک سم قوی در محیط های آبی می باشد. ماهیان آب شیرین حساس ترین گروه آبزیان به سیانید هستند.یون سیانید سبب بروز استرس، افزایش مرگومیر و بالا رفتن قابل توجه بار متابولیکی در ماهیان می شود. رودنازیک آنزیم میتوکندریایی عمومی در پروکاریوت ها و یوکاریوت ها است که یون سیانید را از طریق تبدیل آن بهتیوسیانات خنثی می کند. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه توزیع بافتی آنزیم رودناز در بافت های مختلف 4 گونه از ماهیان بومی جنس باربوس شامل برزم (B. Barbulus)، بنی (B. sharpei)، شیربت (B. grypus) و گطان (B. xanthopterus) می باشد. 6 نمونه از هر گونه ماهی (در مجموع 24 نمونه) از چهار منطقه ذخیره صید گطان (B. xanthopterus) می باشد. 6 نمونه از هر گونه ماهی (در مجموع 24 نمونه) از چهار منطقه ذخیره صیدرودخانه کارون شامل گتوند، شوشتر، دارخوین و اهواز جداسازی شدند. فعالیت آنزیم رودناز با استفاده از روشAgboola and Okonji (2004) در بافت های کبد، کلیه، آبشش و روده ها اندازه گیری شد. واحد فعالیت آنزیم براساس میکرومول تیوسیانات تولید شده در مدت یک دقیقه در دمای 37 درجه سانتیگراد و pH=9/2 محاسبه و بر اساس واحد U/mg پروتئین ارائه گردید. فعالیت آنزیم رودناز در تمام بافت های موردمطالعه و با مقادیر متفاوت تایید گردید. بیشترین میزان فعالیت آنزیم در کبد و کلیه و پس از آن در آبشش و روده ها به دست آمد. فعالیتویژه آنزیم در بافتهای مختلف در محدوده 0/337-0/094 به دست آمد. با توجه به کاهش سطح آب رودخانه کارون و گسترش آلودگی های صنعتی می توان از ارزیابی فعالیت این آنزیم به منظور تعیین شدت آلودگی آب و ماهیان رودخانه به یون سیانید استفاده نمود.

رودناز، سیانید آزاد، توزیع بافتی، ماهیان باربوس بومی، رودخانه کارون