محمدرضا تابنده - بخش بیوشیمی و بیولوژی مولکولی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
اسماعیل عبدی - بخش آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
میترا مهرانفر - بخش بیوشیمی و بیولوژی مولکولی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

سیانید یکی از مهمترین آلاینده های محیطی است که میزان آن در محیط های آبی به دلیل استفاده ازکودهای کشاورزی، پسماندهای صنعتی و رهاسازی فاضلاب رو به افزایش می باشد. تماس ماهیان باغلظت های بالاتر20μg/L از سیانید سبب مرگومیر بالا می شود. مرکاپتو پیروات سولفور ترانسفراز (MPST) یکی از مهمترین آنزیم های سیتوزولی سم زدایی سیانید در مهره داران می باشد که ویژگی های آن در تعداد زیادی از آبزیان شناسایی نشده است. هدف از این مطالعه ارزیابی فعالیت بافتی آنزیم MPST در بافت های مختلف 4 گونه از ماهیان بومی جنس باربوس شامل برزم (B. Barbulus)، بنی (B.sharpeyi)، شیربت (B. grypus) و گطان (B. xanthopterus) می باشد. شش نمونه از هر گونه ماهی (در مجموع 24 نمونه) با میانگین طول 6/5±32/5 و میانگین وزن 110±440 از چهار منطقه رودخانه کارون شامل گتوند، شوشتر، دارخوین و اهواز صید شدند. فعالیت آنزیم رودناز با استفاده از روش Taniguchi و Kimurain در بافت های کبد، کلیه، آبشش و روده اندازه گیری شد. بیشترین میزان فعالیت MPST در کبد و آبشش و پس از آن در روده ها و کلیه به دست آمد. فعالیت ویژه آنزیم در محدوده 0/228-0/129 در کبد، 0/187-0/116 در آبشش، 0/141-0/087 در روده و 0/123-0/076 در کلیه به دست آمد. وجود فعالیت آنزیم MPST در بافت های موردمطالعه ماهیان جنس Barbus نشان دهنده فعال بودن مکانیسم های فیزیولوژیک سم زدایی سیانید در این گونه هاست که امکان حیات در محیط حاوی سیانید را امکان پذیر می سازد.

مرکاپتو پیروات سولفور ترانسفراز، توزیع بافتی، باربوس، رودخانه کارون