غلامرضا حمیدیان - گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز
فریبا یحیوی - گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز
امین رنجبر - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
روزیتا آذرنیا - گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز
هانیه اکبری - گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز

ساختار و آرایش سلولی پوست در ماهیان مختلف از تفاوت بسیار بالایی برخوردار است. یکی ازسلول های موجود در اپیدرم، سلول گرزی است که به علت ترشح فرمون های خاص تحت عنوانسلول های هشداردهنده شناخته می شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ساختار و پراکنش اینسلول ها در پوست ماهی اسکات بر روی 5 قطعه ماهی سالم با دامنه وزنی و طولی یکسان انجامگرفت. پس از بیومتری نمونه هایی از پوست نواحی سر، پشتی، پهلوها و نواحی شکمی برداشته ودر محلول فیکساتیو بوئن قرار داده شد. سپس از نمونه ها به روش تهیه مقاطع پارافینی استانداردبرش هایی تهیه شده و مورد رنگ آمیزی H&E و PAS قرار گرفتند. مطالعات هیستومتری نیز با استفاده از عدسی چشمی مدرج و اسلاید کالیبره صورت گرفت. نتایج مشاهدات میکروسکوپیکنشان داد که در لایه های میانی تا عمق یتر بافت پوششی سنگ فرشی مطبق شاخی نشده اپیدرم،سلول های بزرگ و حجیمی که دارای یک هسته بزرگ و یوکروماتین با سیتوپلاسمی وسیع بودهو در رنگ آمیزی PAS واکنش منفی نشان میدهند. نتایج هیستومتریک نشان داد که پراکنش این سلول ها در نواحی مختلف پوست به طور معنی داری متفاوت است. بیشترین تعداد سلول هایهشداردهنده در ناحیه سر و کمترین آن در ناحیه شکمی مشاهده شد (P<0/05). نتایج نشانداد اندازه و شکل این سلولها در نواحی مختلف پوست ماهی اسکات متفاوت است. مطالعه حاضرمشخص کرد که مورفولوژی و پراکنش سلول های هشداردهنده در این ماهی منحصربه فرد بوده وبا گونه های دیگری که تاکنون مورد بررسی قرار گرفته است متفاوت است.

بافت شناسی، هیستومتری، سلوله ای هشداردهنده، ماهی اسکات