ساناز غفاری مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس
حسین صبوری - دانشیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس
عبدالطیف قلیزاده - استادیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس
حسین علی فلاحی - استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ساری

به منظور مکان یابی ژن های کنترل کننده مرتبط با صفات اگرو مورفولوژیک درگیاه جو در مرحله رویشی و زایشی تحت شرایط نرمال و تنش خشکی، 100 خانواده F3 حاصل از تلاقی دو رقم بادیا × کومینو در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. این تحقیق در سال های زراعی 1396- 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. از صفات برتر والد بادیا می توان عملکرد بالاتر و حساس به ورس و تنش و والد کومینو عملکرد پایین تر و تحمل به ورس و تنش اشاره کرد. نقشه پیوستگی با استفاده از 49 جفت نشانگر ریز ماهواره SSR، 10 آلل ISSR و 90 آلل IPBS تهیه شد. در این پژوهش فواصل نشانگری iPBS2077-4 – iPBS2074-1 و iPBS2231-1 – iPBS2274-5 که بر روی کروموزوم های شماره ی 5 و 7 قرار داشتند، به دلیل دارا بودن بیشترین تعداد QTL های کنترل کننده صفات مورد بررسی در مرحله رویشی و زایشی به عنوان مهمترین نواحی ژنومی شناسایی شدند و استفاده از آن ها در برنامه های به نژادی پس از تعیین اعتبار در مکان ها و جمعیت های مختلف به عنوان مناظق مهم، پیشنهاد می شود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تمامی صفات ارزیابی شده در مرحله رویشی و زایشی در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. از این رو می توان خاطر نشان کرد، تنوع ژنتیکی مطلوبی در بین ژنوتیپ ها وجود دارد. بررسی مقایسه میانگین صفات در نتاج تلاقی بادیا × کومینو نشان داد برای کلیه صفات مورد ارزیابی در مرحله رویشی و زایشی ارزش های بیشتر از والد دارای حداکثر مقدار صفت و کمتر از والد دارای حداقل صفت دیده شد که مبین تفکیک متجاوز برای صفات مورد مطالعه بود.

تنش خشکی, مرحله رشد رویشی, مکان یابی ژن, نشانگرهای پیوسته