حسین سرتیپ - دانشجوی دکتری فیزیولوژی تولید، گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی.
علیرضا سیروس مهر - استادیار گروه زراعت، گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

استفاده از اسید سالیسیلیک برای کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی و بهبود شاخص­های فیزیولوژیکی گیاه در مناطق خشک و نیمه خشک از مدیریت­های مفید جهت کشت گیاهان دارویی ازجمله زیره سبز است. ازاین رو آزمایشی به صورت کرت­های خردشده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی شامل سه سطح فراهمی آب، 50 (شاهد)، 100 و 150 (تنش خشکی) میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان عامل اصلی ومحلول پاشی اسید سالیسیلیک (صفر به عنوان شاهد، 1 و 3 میلی­ مولار) به عنوان عامل فرعی در سه تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که سطوح مختلف فراهمی آب، اسید سالیسیلیک و اثر متقابل آن ها بر رشد و نمو گیاه زیره سبز موثر بودند.تنش خشکی سبب کاهش میزان رنگیزه کلروفیل a گردید، درحالی که میزان پرولین و کربوهیدرات را افزایش داد. کاربرداسید سالیسیلیک باعث افزایش صفاتی مانند رنگ دانه های فتوسنتزی و هیدرات­های کربن گردید. اثر متقابل فراهمی آب و اسید سالیسیلیک بر تمامی صفات به­ جز هیدرات کربن و کلروفیل a معنی­ دار شد و بیشترین عملکرد دانه (98.9 گرم در مترمربع) در تیمار انجام آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر از تشتک و محلول پاشی 1 میلی ­مولار اسید سالیسیلیک به دست آمد. با توجه به مشاهدات این تحقیق می­توان نتیجه گرفت که استفاده از اسید سالیسیلیک راهکاری مناسب به منظور افزایش مقاومت گیاه زیره سبز در برابر تنش خشکی است.

پرولین, تشتک تبخیر, رنگیزه فتوسنتزی, عملکرد دانه, کلروفیل a