سید مرتضی موسوی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
حسین بابازاده - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مهدی سرائی تبریزی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

با توجه به کاهش تامین نیاز زیست محیطی دریاچه و نگرانی های بوجود آمده، کارگروه ملی و ستاد احیای دریاچه ارومیه برنامه های 26 گانه ای را به منظور تامین حقابه دریاچه ارومیه و احیای آن مصوب و به اجرا گذاشت و تلاش های ارزشمندی توسط دست اندرکاران علمی و اجرایی ستاد احیای دریاچه ارومیه بعمل آمد. کاهش 40 درصدی مصارف کشاورزی طی 5 سال در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، یکی از مصوبات کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه می باشد. در پژوهش حاضر مدلسازی شرایط حوضه رودخانه زرینه رود توام با برنامه ریزی منابع آب و اعمال سناریوهای مدیریتی کاهش مصرف آب با استفاده از مدل WEAP و میزان جریانات ورودی به دریاچه ارومیه انجام شده است و تحلیل خروجی های مدل در دستیابی به تعادل منابع و مصارف حوضه و تامین نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه از این رودخانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای اجرای مدل داده های ورودی سال 1374-75 به عنوان سال پایه و داده های سال های 1375-76 تا 1395-96 به عنوان سناریوی پایه در نظر گرفته شده اند و نتایج اعمال تغییر مصارف (کاهش 8 درصد مصارف کشاورزی سالانه در طول 5 سال آبی، در مجموع 40 درصد) را در دوره سناریوی پایه شامل سناریوهای کاهش 16، 24، 32، 40 درصدی مصارف کشاورزی بررسی شدهاند. بر اساس نتایج بدست آمده با کاهش مصارف کشاورزی در شبکه آبیاری زرینه رود، اثر قابل توجهی در افزایش تامین نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه ایجاد نشده است که دلایل آن در تامین بیشتر برای مصارف دیگر، کاهش آب های برگشتی از مصارف، تغذیه گرائی آبخوان ها از جریان سطحی بحث و بررسی شده اند.

نیاز زیست محیطی، حکمرانی آب، IWRM