محمد پوررجبعلی - دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تبریز
جلال شیری - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
امیرحسین ناظمی - استاد گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

تابش خورشید نقش کلیدی در انواع فرایندهای فیزیکی و بیولوژیکی و شیمیایی ازجمله ذوب برف و تبخیر و فتوسنتز گیاه و تولید محصول دارد و یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در تبخیر تعرق تابش خورشیدی است و درنتیجه یک عامل ورودی در معادله پنمن مانتیث می باشد. از سوی دیگر بهبود دقت مدل هایی که در تخمین تابش خورشیدی به مولفه های کمتری نیازمند هستند امری ضروری می باشد. درتحقیق حاضر مدل های هوش مصنوعی نظیرشبکه عصبی و جنگل تصادفی با ورودی های تابش فرازمینی، دمای بیشینه،دمای کمینه، روز از سال و شاخص آسمان صاف در ایستگاه های بوشهرو فسا در برآورد تابش خورشیدی ارزیابی گردید. نتایج حاصل حاکی از برتری مدل های شبکه عصبی ANN بر مدل های جنگل تصادفی RF بوده است. در مقایسه کلی بین مدلها و دقیق ترین مدل در ایستگاه فسا و روش شبکه عصبی، ترکیب ورودی 4 با شاخص SI، RMSE, و NS به ترتیب 0/11، 2/36، 0/84 نسبت به مدل های دیگر دقت بالایی داشت. قابل ذکر است نتایج بدست آمده از مدل جنگل تصادفی نیز رضایت بخش بود

تابش خورشیدی، هوش مصنوعی، شبکه عصبی، جنگل تصادفی