پریسا ولی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت منابع آب دانشگاه تبریز،
مهدی ضرغامی - استاد دانشکده مهندسی عمران و پژوهشکده محیط زیست دانشگاه تبریز

با رشد روز افزون جمعیت و توسعه اقتصادی در سرتاسر دنیا، تقاضا برای منابع آب به شدت افزایش یافته و مدیریت آن را به ویژه در حوضه های آبریز مشترک با چالش مواجه کرده است. درخاورمیانه نیز رشد سریع جمعیت و شهرنشینی، صنعتی شدن و آلودگی و سیاست های خودکفایی کشاورزی بر منابع آب این منطقه تاثیر چشمگیری گذاشته است. در سال های اخیر، خشک شدن تالاب های بین النهرین با ایجاد پدیده ریزگردها در بخش غرب و جنوب غربی ایران و اثرات زیانبار آن به بحرانی در منطقه تبدیل شده است. نظریه بازی ها یکی از مهم ترین ابزاری است که امروزه برای حل مناقشات و یافتن تعادل در سیستم های آبی استفاده می شود و چارچوب مناسبی برای بررسی مسائل و حل اختلاف در سطح بین المللی ارائه می نماید. در این مقاله با رویکرد غیرهمکارانه نظریه بازی ها و با استفاده از مدل حل اختلاف نش غیرمتقارن به تحلیل رفتار کشورهای ترکیه، عراق و ایران در حوضه رود دجله و کرخه با هدف تامین حقابه زیست محیطی تالاب هورالعظیم/هورالهویزه پرداخته شده است. الگوریتم ژنتیک برای بهینه کردن تابع هدف مسئله حل اختلاف به کار رفته است. در نتایج حاصل از اجرای مدل حل اختلاف نش غیر متقارن و در راستای تحقق حقابه زیست محیطی تالاب؛ در بهترین حالت ممکن میزان سهم تخصیص یافته برای ترکیه، عراق و ایران به ترتیب 23/33، 25/00 و 5/87 میلیارد مترمکعب به دست آمد

تالاب، ریزگرد، حل اختلاف، نظریه بازی ها، مدل نش غیرمتقارن، هورالعظیم